چرا گفتگوی بین تمدنی برای جهان در حال تغییر امروز ضروری است؟
«شهر ممنوعه چین» و «کاخ ورسای فرانسه» طی ماه‌های آتی نمایشگاهی مشترک را در پکن برگزار خواهند کرد؛ یک رویداد شدیدا موردانتظار که پیش بینی می‌شود بازدیدکنندگان در آن تاریخ و فرهنگ غنی این دو کشور را به دلیل تمدن‌های عمیق آنها بهتر بشناسند و در آن تامل کنند.
این تلاشی مشترک از سوی پکن و پاریس به منظور ترویج تبادلات فرهنگی است که اهمیتی جهانی دارد. دنیای امروز سرشار از انواع هرج و مرج و درگیری‌های پشت سر هم است و شناخت عمیق‌تر و فراگیرتر جهانی، کلید حل و فصل نهایی این آشفتگی‌ها محسوب می‌شود.
یک پیشنهاد ضروری
«شی جین پینگ» رئیس جمهور چین دقیقا یک سال قبل «ابتکار تمدن جهانی» (GCI) را مطرح کرد. این ابتکار همانطور که آقای شی در سخنرانی خود گفت، حامی احترام به تنوع تمدن‌ها، ارزش‌های مشترک انسانی، اهمیت میراث‌بری و نوآوری تمدن‌ها و همچنین تبادلات و همکاری بین‌المللی قدرتمند مردم با مردم است.
تمدن‌های شرقی و غربی در طی تاریخ بشری با یادگیری متقابل از هم به پیش رفته‌اند.
«چهار اختراع بزرگ» (قطب‌نما، باروت، کاغذسازی و چاپ) که سرچشمه آن در چین است همچنین به ایجاد زمینه برای «رنسانس» کمک کرد و پس از انتقال آنها به اروپا، باعث شروع «عصر دریانوردی» شد.
همانطور که «فرانسیس بیکن» فیلسوف بریتانیایی خاطر نشان کرده «چاپ، باروت و قطب‌نما … از آنجایی که تغییرات بی شماری را به دنبال داشته‌اند، به نظر نمی‌رسد هیچ امپراتوری، هیچ فرقه‌ای، هیچ ستاره‌ای قدرت و نفوذ بیشتری در امور بشری در مقایسه با این اکتشافات مکانیکی اعمال کرده باشد.»
«پروکوپیس پاولوپولوس» رئیس‌جمهور اسبق یونان، با شناختی عمیق‌تر از قدرت گفت‌وگوی بین تمدنی، گفت: ما در عصری زندگی می‌کنیم که عمدتا به دلیل استفاده نادرست از جنبه‌های خاصی از توسعه فناوری و جهانی‌سازی اقتصادی، خود را بیشتر و بیشتر در مقابل دوگانه‌های جنگ و صلح، می‌بینیم.
وی تاکید کرد: بنا بر این…ما باید گفتگوی تمدن‌ها را تشدید کنیم.
تمام تمدن‌ها سزاوار مدرنیزاسیون هستند
از نظر شی جین پینگ، هر تمدن تجلی خرد و دیدگاه یک کشور یا ملت است و هر کدام به خاطر منحصربفرد بودن خود ارزشمند هستند.
مدرنیزاسیون چینی، همانگونه که شرح داده شده، مدرنیزاسیون یک جمعیت عظیم، رفاه مشترک برای همه، پیشرفت ماد و فرهنگی-اخلاقی، هماهنگی میان انسان و طبیعت و توسعه صلح آمیز است.
این مشخصه‌ها می‌توانند بازتاب‌هایی در فرهنگ سنتی چین پیدا کنند. در حالی که بسیاری از کشورهای در حال توسعه جهان به دنبال بهره گیری از تجربه چین در زمینه کاهش فقر و توسعه اجتماعی-اقتصادی هستند، آنها همچنین از عزم این کشور برای کشف الگوی مدرنیزاسیون به غیر از روش غربی، الهام گرفته‌اند.
به گفته «چیا مونیریت» رئیس «انجمن پژوهشگران تکامل چین کامبوج» یافتن مسیر صحیح منحصربفرد برای یک کشور نیازمند ترکیب سنت‌های تاریخی و فرهنگی آن کشور با الزامات کاربردی توسعه مدرن است.
از تنوع به چند قطبی
به موازت آنکه کشورهای «جنوب جهانی» به طور جمعی در حال رشد هستند، جهان در حال تغییر بی سابقه‌ای به سوی چندقطبی شدن است. این کشورهای نوظهور با سنت‌های فرهنگی متنوع، ۸۵ درصد جمعیت جهان و حدود ۳۹ درصد تولید اقتصادی جهان را در اختیار دارند.
و این کشورها در خصوص موضوعات داغ جهان مثل بحران طولانی اوکراین و درگیری جاری فلسطین و اسرائیل، دیدگاه‌های متمایز خود را دارند.
همانگونه که «مارتین ژاکز» دانشمند انگلیسی گفته است، کشورهای جنوب جهانی به حق تمدن‌های خود برای شنیده شدن و نمایندگی نیاز دارند.
چین طی سال‌های گذشته با کشورهای سراسر جهان برای ساخت پل‌های ارتباط و همکاری، تعامل داشته و در این راستا گفتگوهایی مثل «کنفرانس گفتگوی تمدن‌های آسیایی» و «مجمع همکاری چین آسیای-مرکزی» را برگزار کرده و شرکاری ابتکار «کمربند و جاده» را برای توسعه مشترک گرد هم آورده است.
پکن سال گذشته با تلاش‌های خستگی ناپذیر موفق به میانجگیری بین عربستان سعودی و ایران شد تا روابط دیپلماتیکشان را احیاء کنند و رنگی از هارمونی و صلح را برای چشم انداز خاورمیانه به ارمغان آورد.
تاریخ نشان داده که بشریت تنها زمانی شکوفا می‌شود که تمدن‌های مختلف بتوانند در کنار هم به صورت مسالمت آمیز، هماهنگ و با گفتگو زندگی کنند.
