معنای «ریسکزدایی» از نگاه غرب؛ بازار تو را میخواهم اما سرعت توسعه فناوری را کاهش بده!
بحث ریسکزدایی از چین اخیرا در میان سیاستمداران و جوامع تجاری غرب شایع شده و این در حالی است که به نظر میرسد رویکرد «جدا شدن از چین» حداقل در کلام آنها، کنار گذاشته شده است.
اما نباید فریب خورد. ماهیت این واژه دارای «زدایی» جدید در واقع بازتعریف ریسک و جدا شدن از چین در حوزههای برگزیده مانند هایتک و دیگر بخشهای کلیدی است که آن قدرتهای غربی میخواهند سلطه جهانی خود را بر آن حفظ کنند.
برای کسانی که چنین رویکردی را در ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی با دقت ساخته و پرداخته کرده و به آن پر و بال دادهاند، ثابت شده که مسیر قدیمی جدا شدن کلی از دومین اقتصاد بزرگ جهان غیرممکن و شدیدا علیه خود آنهاست. آنها همچنان خواهان سود بردن از بازار فوق بزرگ چین و به طور همزمان مهار ظهور این کشور هستند.
در بیانیه گروه ۷ که اخیرا در هیروشیمای ژاپن برگزار شد، بر تعهد برای ایجاد انعطاف پذیری اقتصادی به وسیله «متنوع سازی و تعمیق شراکتها و ریسکزدایی و نه جدا شدن» تاکید شده است.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه ایالات متحده توضیح داد که «برای آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان میان ریسکزدایی و جدا شدن تفاوت اساسی وجود دارد».
از «جدا شدن» گرفته تا «ریسکزدایی»، «میدان مین» ادعایی غربیها در تعاملشان با چین فرقی نکرده است. روزنامه بریتانیایی «فایننشال تایمز» طی یادداشتی که ماه مه به چاپ رساند، ریسکهایی که ایالات متحده و اتحادیه اروپا نگرانش هستند را در دو دسته بندی بزرگ قرار داد؛ «چیزهایی که غرب از چین میگیرد» مثل فناوری انرژی جدید و مواد معدنی حساس و «چیزهایی که چین از غرب میگیرد» مثل فناوری پیشرفته با پتانسیل کاربرد نظامی.
به عبارت سادهتر: واشنگتن و همپیمانان آن در حالی که میترسند در حوزه تقاضا از سوی چین به گروگان گرفته شوند در عین حال هراس دارند که نتوانند چین را در حوزه تامین به گروگان بگیرند. این اقدامات این حقیقت را که وابستگی متقابل نتیجه طبیعی جهانی سازی اقتصادی است، نادیده میگیرد و ناامنی اقتصادی هیچ ارتباطی با تعاملات تجاری و اقتصادی عادی آنها با چین ندارد.
در واقع یک اقتصاد بازار محور هیچگاه عاری از ریسک نخواهد بود. در حالی که غرب مدام از به اصطلاح «کنترل ریسک» دم میزند، اما این احتمال هم وجود دارد که چنین اقدامات مخربی ریسکها را «از کنترل خارج کند».
جهانیسازی اقتصادی همچنان یک روند اجتنابناپذیر برای توسعه جهان امروز به شمار میرود. چین نقشی مهم در این سیستم بازی میکند؛ اقتصاد آن معادل ۱۸ درصد کل اقتصاد جهان است و کمک آن به رشد اقتصادی جهان به طور میانگین در یک دهه (۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱)، بیش از ۳۰ درصد بوده است.
گستره صنعت تولید آن برای سیزدهمین سال پیاپی جایگاه نخست را در جهان حفظ کرده و کشوری است که با داشتن کاملترین طبقهبندی صنعتی و سیستم صنعتی، حجم بالایی از مواد خام صنعتی با کیفیت و محصولات نهایی مقرون به صرفه را به جهان عرضه میکند.
در عین حال چین دارای بزرگترین و سریعالرشدترین گروه درآمدی متوسط در جهان است به گونهای که یک بازار بزرگ پیشرفته را در جهان به وجود آورده است.
همچنین در نگاه سرمایه گذاران جهانی چین همچنان سرزمینی مملو از انواع فرصتها به حساب میآید. «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان گفت کشورش از توسعه و رفاه چین استقبال میکند و تاکید کرد آلمان هر گونه جداسازی را رد میکند و «ریسکزدایی» به معنای «چینزدایی» نیست.
به همین دلیل است که شرکتهای مهم اروپایی در حال افزایش و نه کاهشِ سرمایه گذاری خود در بازار چین هستند. برای مثال، شرکت آلمانی خودروسازی «فولکس واگن» در اواخر ماه مه قراردادی با «منطقه توسعه اقتصادی ههفی» در استان «آنهوی» (شرق چین) به امضاء رساند و از سرمایه گذاری یک میلیارد یورویی (۱.۱ میلیارد دلار) برای راهاندازی یک شرکت جدید در اوایل ۲۰۲۴ خبر داد.
نهایتا مردم خواهند فهمید رویکرد ریسکزدایی طراحیشده از سوی برخی سیاستمداران غربی، اگر عملی شود، فرصتهای توسعه را دفن خواهد کرد، همکاری و ثبات را تضعیف میکند و به یک نابودی سراسری برای اقتصاد جهان میانجامد.