افشای پشت پرده پیمان دفاع متقابل میان واشنگتن و همپیمانانش
واشنگتن اخیرا مدعی شده هر گونه حمله به هواپیماها، کشتیها یا نیروهای مسلح در دریای جنوبی چین موجب متوسل شدن به پیمان دفاع متقابل میان ایالات متحده و فیلیپین خواهد شد.
در حالی که ظاهرا مفهوم دفاع متقابل آمریکا از یک متحد محافظت میکند، اما در واقعیت، به عنوان یک ضمانت امنیتی از یک قدرت برتر برای پیروان آن عمل میکند و آن را به انجام رفتار تهاجمی تشویق مینماید.
واشنگتن و همپیمانان آن فاقد منافع مشترک مشروع برای دفاع از یکدیگر هستند. در عوض، واشنگتن اغلب از توافقات دفاع متقابل برای تحقق یک انگیزه پنهانی که ناقض کلی منافع دیگر کشورهاست، سوء استفاده میکند.
ناتو یک مثال روشن محسوب میشود. این بلوک که خود را یک سازمان منطقهای و دفاعی مینامد که واشنگتن آن را برای مقابله با اتحاد جماهیر شوروی سابق سر هم کرد، در پایان جنگ سرد منحل نشد.
ناتو در عوض باعث تحریک درگیریهای جهانی شده است. اقدامات این بلوک از بالکان گرفته تا افغانستان، عراق تا لیبی، سوریه و فراتر از آن، ردپایی از ویرانی و نابودی بر جای گذاشته است.
متحدان واشنگتن نتوانستهاند امنیت واقعی را از طریق دفاع متقابل با ایالات متحده به دست آورند. بحران کنونی اوکراین را میتوان مستقیما به توسعه لجام گسیخته ناتو به سوی شرق نسبت داد، امری که فضای راهبردی روسیه را تحت فشار قرار داده است. تنشهای تشدیدیافته در شبه جزیره کره و دریای جنوبی مثالهایی از این دست هستند.
چرا اینقدر درگیری وجود دارد؟ این از انگیزههای آمریکا نشأت میگیرد. نگرانی اولیه واشنگتن امنیت متحدانش نیست بلکه ایجاد وابستگی است. واشنگتن برای حفظ هژمونی خود و تحقق امنیت مطلق بی درنگ به دنبال قربانی کردن منافع امنیتی متحدان خود و سوق دادن آنها به سوی خط مقدم درگیریهاست.
در سیستم همپیمانی آمریکا عدم تقارن قدرت است که تعیین میکند این دفاع به اصطلاح متقابل میتواند فقط مبتنی بر گزینههای ایالات متحده باشد. اینکه آمریکا میتواند یا میخواهد تعهدات دفاعی خود در قبال متحدانش را انجام دهد یا خیر کاملا نامشخص است.
«دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا در مه ۲۰۱۷ طی سخنرانی خود در اجلاس ناتو تعهد به ماده ۵ «پیمان آتلانتیک شمالی» را که مربوط به دفاع جمعی است، مورد تایید قرار نداد.
این خلاف موضع روسای جمهور پیشین آمریکا در خصوص این موضوع از زمان تاسیس ناتو به حساب میآمد. موضع ترامپ همچنین باعث نگرانی شمار زیادی از متحدان درباره تعهدات ایالات متحده و نارضایتی از میزان تسلط آن شد.
در عین حال تعهدات دفاعی آمریکا به قیمت بالایی برای همپیمانان آن تمام میشود. آنها نه فقط باید اجازه استقرار نیروهای آمریکایی و ساخت و ساز پایگاههای نظامی در خاکشان را بدهند، بلکه باید بار تعهدات مالی عظیم این اقدامات را هم به دوش بکشند.
علاوه بر این، اتحادهای نظامی با ایالات متحده معمولا شامل فروش قابل توجه سلاح و انتقال فناوری است و بیش از پیش باعث کسب سود مجتمع نظامی-صنعتی آمریکا میشود.
بدتر از آن، این متحدان باید فرسایش تدریجی حاکمیت و خودمختاری خود را به منظور حفظ اتحادشان با واشنگتن، تحمل کنند.
«یان مارتین» تحلیلگر سیاسی اهل انگلیس به درستی گفته است که ایالات متحده اغلب به نفع منافع خود اقدام میکند. این واقعیت برای متحدانش تاسفآور است. این یعنی آنها در سایه یک امپراطور زندگی میکنند.