چین با قابلیت‌های نوآورانه؛ بازیگر جدید در عرصه جهانی
تنها در هر ۵۳ ثانیه، یک دستگاه خودروی انرژی نو از خط تولید خارج می‌شود؛ هر روز هزاران اختراع جدید به ثبت می‌رسد… این ضرب‌آهنگ نوآوری در چین با تازه‌ترین رتبه‌بندی بین‌المللی کاملا همخوانی دارد: سازمان جهانی مالکیت معنوی در گزارش «شاخص جهانی نوآوری ۲۰۲۵» اعلام کرد که چین برای نخستین بار به جمع ۱۰ اقتصاد برتر نوآور جهان راه یافته و با ۲۴ خوشه نوآوری، به طور پیوسته برای سومین سال متوالی در رتبه اول جهان ایستاده است.
طی سال‌های اخیر، از ایستگاه فضایی «تیان‌گونگ» چین که به حالت مدیریت عادی تبدیل شده تا راه‌اندازی اولین نیروگاه هسته‌ای نسل چهارم جهان در مقیاس تجاری، از محاسبات کوانتومی تا مدل‌های هوش مصنوعی در مقیاس بزرگ، شاید این سوال به ذهن برسد که «رمز نوآوری» که در پس این دستاوردها نهفته است، چیست؟
«وانگ شیائوسونگ» استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه رِن‌مین (خلق) چین معتقد است که در سال‌های اخیر، چین با اجرای عمیق استراتژی توسعه مبتنی بر نوآوری و تداوم اصلاحات جامع، هماهنگی لازم در نظام اقتصادی، علمی-فناوری و استعدادی را ایجاد کرده و تضمین سیستماتیک نهادی برای نوآوری علمی-فناورانه فراهم کرده است. در سال ۲۰۲۴، سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیق و توسعه کل جامعه چین نسبت به سال ۲۰۲۰، ۴۸ درصد رشد کرد و شدت روند تحقیق و توسعه به ۲.۶۸ درصد رسیده که از میانگین کشورهای اتحادیه اروپا پیشی گرفته است. تعداد کل پژوهشگران نیز در رتبه اول جهان قرار دارد. همه در این‌ها به طور مداوم، نیروی محرکه نوآوری علمی-فناورانه را تأمین می‌کنند.
علاوه بر نوآوری اصیل «از نقطه صفر تا یک»، باید «از نقطه یک تا صد» نیز در تحقق صنعتی شدن محقق شود. در این فرآیند، شرکت‌ها نقش کلیدی ایفا می‌کنند. در حال حاضر، تعداد اختراعات ثبت شده معتبر متعلق به شرکت‌های چین به سه میلیون و ۷۲۷ هزار مورد رسیده که ۷۴.۴ درصد از کل اختراعات ثبت شده معتبر داخلی را تشکیل می‌دهد و جایگاه شرکت‌ها به عنوان بازیگر اصلی نوآوری را برجسته می‌سازد. تحلیل‌ها حاکی از آن است که تقویت حمایت از مالکیت معنوی و بهینه‌سازی مستمر محیط بازار در چین، محرک و مشوق نوآوری شرکت‌ها بوده و تبدیل دستاوردهای نوآورانه را شتاب بخشیده است.
به عنوان موتور محرک مهم نیروی مولد جدید، هوش مصنوعی با رشد انفجاری روبرو شده و نقشه نوآوری های چین را درخشان‌تر کرده است. در حال حاضر، تعداد اختراعات ثبت شده هوش مصنوعی چین ۶۰ درصد از کل جهانی را تشکیل داده و رتبه اول جهان را کسب کرده است. از ابتدای امسال، از برگزاری اولین المپیاد ربات‌های انسان‌نما در پکن تا رونمایی از چندین محصول جدید جهانی در کنفرانس جهانی رباتیک ۲۰۲۵، صنعت جهانی هوش مصنوعی، چندین عنوان «رتبه اول» را به چین اختصاص داده که جذابیت «نوآوری چینی» را برجسته می‌کند.
ظهور پیوسته «قدرت نوآوری» چین نه‌تنها انعطاف‌پذیری و پویایی اقتصادی خود را تقویت کرده، بلکه تحول اقتصادی کشورهای دیگر را نیز شتاب بخشیده و فضای جدیدی برای اقتصاد جهان گشوده است.
در عربستان سعودی، شرکت‌های مرتبط با معرفی مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی چینی، کارایی عملیاتی خود را افزایش داده‌‌اند؛ در مالزی، فناوری پرداخت همراه چین به توسعه صنعت گردشگری محلی کمک کرده است؛ در چندین کشور آفریقایی، فناوری پهپادهای چینی به کمک توسعه کشاورزی هوشمند محلی آمده‌اند…. طی پنج سال گذشته، چین در حوزه‌هایی مانند خودروهای انرژی جدید، سیستم‌های برقی نوین و هوانوردی و فضانوردی، تدوین ۵۳۲ استاندارد بین‌المللی جدید را رهبری کرده است.
«شریک کورجومبایف» سردبیر روزنامه «صنعت قزاقستان» بیان کرد که توسعه نیروهای مولد جدید توسط چین «دارای اهمیت بزرگ و مهمی برای ترویج توسعه پایدار اقتصاد جهان است».
