اهمیت سرنوشتساز مذاکرات چین-آمریکا در اسپانیا برای اقتصاد شکننده جهان
هه لیفنگ، معاون نخستوزیر چین، یکشنبه ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) در اسپانیا با مقامات آمریکایی دیدار کرد تا درباره مسائل تجاری و اقتصادی دوجانبه به گفتگو بپردازد. دور تازه مذاکرات که تا ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور) ادامه خواهد داشت، در شرایطی برگزار میشود که مهلت ۹۰ روزه دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، به شبکه اجتماعی تیکتاک در همان تاریخ پایان میرسد. این مهلت به تیکتاک داده شده بود تا بدون فروش به یک شرکت آمریکایی به فعالیت خود در ایالات متحده ادامه دهد و هنوز مشخص نیست آیا این مهلت تمدید خواهد شد یا خیر.
این چهارمین نشست چین و آمریکا محسوب میشود. شیوه خودسرانه ترامپ در اعمال تهدیدهای تعرفهای با رویکرد منظمتر چین که به چارچوب عملیاتی باثباتی پایبند است، سازگاری نداشته است.
رفتار غیرقابل پیشبینی رئیس جمهور آمریکا با شرکای تجاری موجب ایجاد عدماطمینان گسترده در بازارهای جهانی شده و حتی در میان رهبران کشورهایی که عموماً روابط نزدیکی با او دارند، احساسات منفی چشمگیری نسبت به ایالات متحده پدید آورده است.
دونالد ترامپ ادعا دارد که تعرفهها درآمد هنگفتی به همراه دارند، اما بسیاری از کشورها به جای پرداخت بهای بالاتر ناشی از تعرفهها، صرفاً مسیرهای دیگری برای خریدهای خود پیدا کردهاند. بهعنوان نمونه، چین بیشتر واردات سویای خود را از ایالات متحده به برزیل منتقل کرده است. بعید است پکن برای رضایت واشنگتن، با پرداخت هزینه بالاتر برای سویای آمریکایی، زنجیره تأمین باثبات کنونی خود را بر هم بزند.
محدودیتهای گستردهای که ایالات متحده بر فروش کالاهایی که «دو منظوره» میداند – از تراشههای نیمهرسانا گرفته تا سیتومترها و تجهیزات مخابراتی – اعمال میکند، دسترسی به محصولات پیشرفته آمریکایی را بهشدت محدود کرده است. استفاده یکجانبه از تعرفهها نیز بازارهای جهانی را دچار آشفتگی ساخته و جریان کالاها را که شریان حیاتی اقتصاد جهان محسوب میشوند، مختل کرده است.
رفتار غیرقابلپیشبینی ترامپ امکان برآورد روند توسعه اقتصادی در بلندمدت را کاملاً دچار اختلال کرده است. با وجود این، رئیس جمهور نه تنها به احیای اقتصاد ایالات متحده نزدیکتر نشده بلکه شاید از هدف خود فاصله بیشتری گرفته باشد. طرحهای تعرفهای او و استفاده خودسرانه از حربه «امنیت ملی» اکنون در دادگاهها به چالش کشیده شده و عدمقطعیت زیادی درباره توانایی او در اجرای قانونی آنها به وجود آورده است.
در حالی که ترامپ به تلافی ادامه خرید نفت روسیه توسط هند، تعرفه ۵۰ درصدی بر کالاهای هندی اعمال کرده است، انجام اقدامی مشابه علیه چین برای اقتصاد آمریکا – که برای حفظ سطح زندگی شهروندانش بهمراتب بیشتر به کالاهای چینی وابسته است – پیامدهای ویرانگری خواهد داشت. حفظ توازن با چین در حوزه اقتصاد، پیششرطی برای تداوم رشد و جلوگیری از تورم شدید به شمار میرود.
با توجه به پافشاری سرسختانه ترامپ بر درستی مسیر خود، شاید بهترین نتیجهای که بتوان از نشست اسپانیا انتظار داشت، تداوم وضع موجود باشد. اگر به اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالات متحده، فرصت کاهش اقدامات محدودکننده داده شود، حتی امکان دستیابی به پیشرفتهایی نیز وجود دارد.
ممنوعیت احتمالی تیکتاک میتواند بر زندگی بسیاری از طرفداران ترامپ، بهویژه جوانان، اثر بگذارد، در حالی که تشدید محدودیتهای تجاری، تأثیری جدیتر بر ایالات متحده خواهد داشت تا چین، زیرا اقتصاد پکن مقاومتر است.
جامعه جهانی امیدوار است نشست اسپانیا به حفظ ثبات در روابط حیاتی چین و ایالات متحده کمک کند، چراکه هرگونه جنگ تجاری گسترده میان این دو قدرت میتواند ساختار شکننده تجارت و اقتصاد جهانی را از هم بپاشد.