همایش ملّی آذربایجان، دیپلماسی و تمامیّت ارضی ایران
همایش ملّی آذربایجان، دیپلماسی و تمامیّت ارضی ایران برگزار می‌شود.
محورهای همایش:
۱. پنج دهه تلاش دیپلماتیک میرزا محبعلی‌خان برای حفظ تمامیّت ارضی ایران در مرزهای غربی و شرقی
۲. خاندان و تبار میرزا محبعلی‌خان
۳. نقد و بررسی آثار میرزا محبعلی‌خان
۴. تاریخ‌شناسی مرز و دیپلماسی
۵. دیپلمات‌های ایران دورهٔ قاجار، نظریه‌پردازی در عرصهٔ سیاست خارجی و حقوق بین‌الملل
۶. دولت قاجار و مسئلهٔ تمامیّت ارضی ایران و نقش دیپلمات‌های آذربایجانی وزرات امور خارجه ایران
۷. تحدید حدود مرزهای ایران و عثمانی از میرزا جعفرخان مشیرالدوله تبریزی تا میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی
۸. نقد و بررسی معاهدات ایران و عثمانی از صفویه تا قاجاریه
۹. جایگاه اسناد در مطالعات مرزی در دورهٔ قاجاریه
۱۰. آذربایجانی‌های استانبول و پاسداشت هویّت ایرانی
ارسال چکیدهٔ مقالات: تا ۳۱ خرداد ۱۴۰۴
ارسال اصل مقالات: تا ۱ شهریور ۱۴۰۴
بزرگداشت ایران‌دوستی از خطۀ آذربایجان
وقتی کتاب ملاحظات و محاکمات میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو تصحیح نصرالله صالحی را خواندم، با مردی عاشق ایران، شجاع و وطن‌پرست مواجه شدم که برای دفاع از تمامیت ارضی کشورش، با تسلط به دانش تاریخ و جغرافیا و با قدرت و اعتماد به نفس بالا، در کمیسیون لوایح تحدید حدود غربی ایران، در مقابل گروه حقوقی حاکمان عثمانی می‌ایستد و از رقیب نمی‌اندیشد، مذاکره می‌کند و حقانیت ایران را ثابت می‌کند، به‌طوری‌که در برخی نقاط مرزی تا ۵۰ کیلومتر به مساحت سرزمین خاک پاک ایران می‌افزاید. امیرکبیر که خود اسطورۀ آزادمردی ایران است، او را ستایش می‌کند تا جایی که بعدها برخی او را «امیرکبیر ثانی» نام می‌برند. خطۀ آذربایجان شیرمردانی چون میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک را در دامن خود پرورش داده است. وقتی کتاب حقوق ملل ترجمۀ یکانلو را با مقدمۀ استاد محمدعلی موحد منتشر کردیم، بیشتر با شخصیت او آشنا شدم. به پیشنهاد دکتر نصرالله صالحی، پژوهشگر کوشا و عثمانی‌پژوه فاضل، و با همکاری مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه، پیش‌همایش بزرگداشت این غیورمرد آذربایجانی با ده سخنرانی در آن مرکز برگزار شد. سپس کتاب روزنامۀ مأموریت اسلامبول به کوشش دکتر صالحی تصحیح و آمادۀ نشر گردید و زمینۀ برپایی همایش ملی بزرگداشت یکانلو با مشارکت مراکز متعدد دولتی و غیردولتی در نیمۀ دوم مهرماه فراهم شد. مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب مفتخر است که پیشگام این همایش بوده است. قرار است در آغاز این همایش، از سه کتاب ناظم‌الملک رونمایی شود. احتمالأ حدود ۳۰ سخنران از سراسر کشور شرکت خواهند کرد و سیمای تبریز به حضور تاریخ‌پژوهان معاصر کشور مزیّن می‌شود و به قول کمال خجندی که در این شهر آرمیده، بار دیگر تبریز با حضور قدرشناسان خدمات ناظم‌الملک راحت جان خواهد شد.
تبریز مرا راحت جان خواهد بود
پیوسته مرا ورد زبان خواهد بود
بزرگداشت میرزا محبعلی‌خان گامی است برای پاسداشت یکی از دیپلمات‌های عهد قاجار که با استناد به منابع تاریخی، اسناد آرشیو عثمانی و مذاکرات منطقی و نفس‌گیر، بار دیگر وجب به وجب خاک ایران، تعیین و تثبیت شد و از غصب و تجزیه رهید. امروز ایران به غیور مردانی چون ناظم‌الملک مرندی یکانلو سخت نیازمند است.
