زیان های اقتصادی کشورها از عدم اجرای صحیح قوانین پولشویی

مهرداد حاجی زاده فلاح، مشاور ارشد مبارزه با پولشویی

بررسی ابعاد اقتصادی پولشویی بر اقتصاد کشورها، از ابعاد مختلف قابل بررسی است. این ابعاد گاها چند بعدی، پیش رونده، مستمر، جامع و گسترده است و موجب سستی و در نتیجه انحطاط و نابودی کشور به لحاظ اقتصادی می شود. پولشویی می تواند تأثیرات جهانی و داخلی بر کسب و کارها، اقتصادها و مناسبات اجتماعی کشورها ایجاد کند.

اثرات منفی پولشویی بر اقتصاد چیست؟
پولشویی به مؤسسات بخش مالی که برای رشد اقتصادی حیاتی هستند، آسیب می رساند، جرم و جنایت و فساد را ترویج می کند. موجبات کندی رشد اقتصادی می شود و کارایی بخش واقعی اقتصاد را کاهش می دهد. بیشتر تحقیقات جهانی در این موضوع بر دو بخش عمده پولشویی متمرکز است:

الف؛ قاچاق مواد مخدر و سازمان های تروریستی.
اثر تسویه موفقیت آمیز پول مواد مخدر آشکار است: مواد مخدر بیشتر، جرم و جنایت بیشتر و خشونت بیشتر. پیوند بین پولشویی و تروریسم می تواند کمی پیچیده تر باشد، به عنوان مثال آشکار، تروریست ها انتشار و توزیع پول را طوری انجام می دهند تا مقامات نتوانند آنها را زیر نظر بگیرند و از حملات برنامه ریزی شده آنها جلوگیری کنند.

ب؛ پولشویی نه تنها در بازارهای بزرگ مالی و مراکز دریایی جهان بلکه در بازارهای نوظهور نیز یک مشکل است. همانطور که بازارهای نوظهور اقتصاد و بخش های مالی خود را باز می کنند، به اهداف مناسبی برای فعالیت های پولشویی تبدیل می شوند. تغییرات غیر قابل پیش بینی در تقاضای پول ایجاد می کند و همچنین باعث نوسانات زیادی در جریان سرمایه بین المللی و نرخ ارز می شود.

۱.تاثیر بر تقاضای پول:

در کشورهایی که خطر پولشویی   در آنها حداقل است، بیشتر اتفاق می افتد. در اقتصادهایی که مقررات خاصی در زمینه پولشویی وجود ندارد، سیستمی وجود دارد که اطلاعات بانکی مشتریان را ذخیره می کند، و اسرار بانکی به شدت اعمال می شود؛ نسبت اقتصاد غیررسمی به اقتصاد ملی بالا است. ورود و خروج نقدی برای پولشویی ها آسان است. با ورود سریع و کنترل نشده پول به کشور، میزان مصرف و به ویژه مصرف لوکس رو به افزایش است. با این حال، افزایش قابل توجه در صادرات، واردات، کسری پرداخت های خارجی، تورم، بهره و نرخ بیکاری ممکن است قابل توجه باشد. این تقاضاهای بی ثبات برای پول ناشی از پول سیاه تأثیر منفی بر سیاست پولی خواهد گذاشت.

سیگنال‌های نادرست فعالیت‌های پولشویی، از اتخاذ تدابیر لازم برای حل مشکلاتی مانند کسری بودجه و تورم بالا به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه جلوگیری می‌کند و بر مدیریت مؤثر اقتصاد تأثیر منفی می‌گذارد. از طریق جنبه جهانی این فعالیت‌ها، ثبات بازارها تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بحران‌های مالی در یک کشور می‌تواند بر کشورهای دیگر منعکس شود. تأثیر بانک های مرکزی بر سیاست های پولی بستگی به این دارد که آیا تقاضا برای پول قابل پیش بینی باشد یا خیر. با توجه به پول سیاه در تقاضای پول، شکست در سیاست های بانک های مرکزی قابل مشاهده است.

۲.تاثیر بر نرخ رشد:

بخش های واقعی می توانند به طور قابل توجهی از بی ثباتی مالی در کشور آسیب ببینند. در نتیجه، با اینکه سرمایه گذاری خارجی برای شرکت ها حیاتی شده اند. با این حال، جذب سرمایه گذاران خارجی به کشور در کشورهای شهره به پولشویی آسان نیست . از آنجایی که بی ثباتی قیمتی ناشی از پول سیاه در سیستم مالی بر اعتبار اقتصاد در محیط خارجی تأثیر می گذارد، کارآفرینان منطقی، سرمایه گذاری در کشور را ناخوشایند می دانند زیرا هنگام سرمایه گذاری، ریسک کشور را نیز در نظر می گیرند. اگر پول قانونی از ورود به کشور فرار کند باعث افزایش نرخ سرمایه گذاری نمی شود. بنابراین کاهش رشد پایدار بلندمدت رخ خواهد داد.

کشورهایی که حجم بالایی از پول دارند، مکان های پرخطری برای سرمایه گذاران محسوب می شوند. برای کسانی که می خواهند سرمایه بین المللی را به کشورهای خود جذب کنند، مبارزه با پول سیاه، پیام مهمی است که اعتماد سرمایه گذاران را فراهم می کند. از طریق اثربخشی مبارزه، سرمایه‌گذاران افزایش می‌یابند که بر نرخ رشد و اقتصاد تأثیر مثبت خواهد گذاشت.

۳.تأثیر بر توزیع درآمد:

زیان های شدید ناشی از پول سیاه به منابع درآمدی باعث ایجاد مشکلات قابل توجهی در عملکرد سیستم مالی می شود. این مشکلاتی که اقتصاد تجربه می کند؛غالبا پیامدهای اجتماعی نیز دارد.

ثروتمند شدن روزافزون افراد و گروه های خاص باعث انحطاط اجتماعی می شود. یکی از مهم ترین آسیب های پول سیاه که باید مشخص شود، تأثیر منفی آن بر توزیع درآمد است. اگرچه اندازه گیری تأثیر منفی کاهش منابع درآمدی و تمایز در توزیع درآمد دشوار است، اما جبران آسیب های اجتماعی نیز چالش برانگیز است. شکاف بین افراد از نظر توزیع درآمد، تمایل به ارتکاب جرم را افزایش می دهد و پول را جذاب می کند.

همچنین از آنجایی که پول بر رقابت، تأثیر منفی می‌گذارد؛ برخی از افرادی که در بخش توزیع پول فعالیت می‌کنند تا حدودی مجازات می‌شوند. از آنجایی که فرار مالیاتی در اقتصادهای غیررسمی رایج است، بار مالیاتی افرادی که در بخش رسمی فعالیت می‌کنند؛ افزایش می‌یابد و بر توزیع درآمد تأثیر منفی می‌گذارد.

۴.تأثیر بر درآمدهای مالیاتی:

درآمد حاصل از مالیات بیشترین سهم را در درآمدهای عمومی دارد. اگر این درآمد کم باشد، این احتمال را ایجاد می کند که درآمدهای عمومی جوابگوی هزینه های عمومی نباشد و در صورت وقوع این احتمال، کسری بودجه ایجاد می شود. درآمد حاصل از پول سیاه درآمدی است که کشورها مالیات نمی دهند. این دستاوردها منجر به کاهش درآمدهای مالیاتی خواهد شد.
دولت با کاهش درآمدهای مالیاتی دو انتخاب دارد:
اولی استقراض است. سرمایه‌گذاری‌های مولد، بخش خصوصی را با اثر ازدحام دولت کاهش می‌دهد و سرمایه‌گذاران مولد را از طریق بخش خصوصی با استقراض جذب می‌کند. علاوه بر این، با افزایش ارزش اوراق در نتیجه استقراض، نرخ بهره در بازار افزایش می‌یابد و مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، یکی دیگر از راه‌های رفع کسری، سیاست انتشار گازهای گلخانه‌ای است. نتایج این سیاست مشابه سایر سیاست ها است. در نتیجه می توان گفت که هر دو انتخاب بر اقتصاد تأثیر منفی می گذارد.

۵.تاثیر بر موسسات مالی: 

ممکن است تغییرات ناگهانی در دارایی‌ها و بدهی‌های مؤسسات مالی که ناآگاهانه در پولشویی مورد استفاده قرار می‌گیرند رخ دهد که برای مؤسسات ریسک ایجاد می‌کند.

خبر پولشویی این موسسات مالی توجه مقامات عمومی را به خود جلب می کند. در آن صورت فشار بر حسابرسی برای این موسسات بیشتر می شود و اعتبار موسسه خدشه دار می شود.

۶.خسارت پولشویی به بخش مالی کشور:

همانطور که در تحلیل های مختلف اقتصادی نشان داده شده است، موسساتی مانند بانک ها و موسسات مالی غیربانکی بازیگران بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها هستند.

این گونه مؤسسات مالی متشکل از سرمایه داخلی و سرمایه خارجی برای توسعه اقتصادی هستند. با این حال، پولشویی در این مرحله به توسعه این موسسات مالی آسیب می زند. اقدامات ضد پولشویی اعمال شده در موسسات مالی ذیربط نشان می دهد که کارکنان رابطه بین پولشویی و فعالیت های کلاهبرداری دارند و در نتیجه کار مشترک آنها به موسسات آسیب می زند. اگر پولشویی با نرخ های بالا اتفاق بیفتد، مجرمان از موسسات مالی برای تخلیه وجوهی که به دست می آورند استفاده می کنند که این امر بر این موسسات تأثیر منفی می گذارد.

این اثرات نامطلوب اعتماد مشتریان را نیز تضعیف می کند. بنابراین، اعتماد مشتریان و موسسات مرتبط برای توسعه موسسات مالی به ترتیب برای داشتن یک بخش مالی با ثبات و توسعه اقتصاد از طریق آنها ضروری است. تصور کلاهبرداری در موسسات مربوطه مانند سپرده گذاران، سرمایه گذاران و جامعه در کل و همچنین مشتریان، مانع بزرگی برای اعتماد به آنها است. به عبارت دیگر، پولشویی به وجهه مؤسسات مالی لطمه می زند. در نتیجه مشتری اعتماد خود را به نهادهای مربوطه از دست می دهد.

مبارزه با پولشویی:

اقتصادهای نوظهور ممکن است شکستن چرخه فساد را دشوار بدانند، حتی اگر مقررات ضد پولشویی (AML) کمتری داشته باشند . مجرمان به احتمال زیاد سیستم های ضعیف تری را هدف قرار می دهند. این به معنای از دست دادن پول زیادی برای پولشویی در این کشورها وجود دارد، اما دولت برای جلوگیری از این امر بودجه کافی ندارد. در نتیجه، کشورهای در حال توسعه نیاز به دریافت کمک های بین المللی و منطقه ای برای ایمن سازی سیستم های اقتصادی خود دارند. پولشویی و تامین مالی تروریسم بسیاری از موسسات مالی را به دلیل عدم رعایت برنامه های پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم تضعیف و شکست داده است. برخی از بانک ها پس از از دست دادن مقررات ناشی از نقض انطباق AML / CFT مجبور شدند بسته شوند. موسسات مالی ستون فقرات اقتصاد هستند، اما مشکل از زمانی شروع می شود که کانال هایی برای پولشویی ایجاد شود.

ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد چارچوب هایی را برای محافظت از سیستم مالی جهان در برابر اقدامات پولشویی و تامین مالی تروریسم تنظیم کرده اند. تحریم‌های هدفمند و جامع برای اشخاص، اشخاص حقوقی و حوزه‌های قضایی اعمال می‌شود که مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را نقض کرده و با مشکلات اقتصادی جدی مواجه هستند. دفتر کنترل دارایی های خارجی ایالات متحده (OFAC) و گروه ویژه اقدام مالی (FATF) سازمان های مهمی برای این منظور هستند.

در نتیجه، به ویژه موسسات مالی، هنگامی که مقرراتی مانند AML / CTF دارند، برای شکستن زنجیره پولشویی مشکلی ندارند.

برنامه انطباق مبارزه با پولشویی(AML) :

تأثیر چند وجهی پولشویی در سراسر جهان و مناظر محلی، نفوذ به مشاغل، اقتصادها و کل کشورها بازتاب می یابد. برای مقابله با اثرات شدید و گسترده این عمل غیرقانونی، یک برنامه قوی و جامع انطباق AML بسیار مهم است. برنامه انطباق AML نه تنها به عنوان محافظی در برابر موسسات مالی که ناخواسته به شبکه پولشویی کشیده می شوند، بلکه در برابر فرسایش اعتماد در اقتصاد نیز عمل می کند.
از آنجایی که بخش‌های مالی به عنوان ستون‌های حیاتی رشد اقتصادی باقی می‌مانند، یک برنامه اختصاصی انعطاف‌پذیری را تقویت می‌کند و تضمین می‌کند که فعالیت‌های مجرمانه رونق را تضعیف نمی‌کنند. با پذیرش و اجرای یک برنامه انطباق AML با ساختار مناسب، کشورها می‌توانند بخش‌های مالی خود را ایمن کنند، یکپارچگی توزیع درآمد را حفظ کنند و محیطی را ایجاد کنند که در آن سرمایه‌گذاری‌های قانونی شکوفا شود در حالی که شبکه‌های جنایی تضعیف می‌شوند.

مسیر ثبات و رشد اقتصادی مستلزم یک تعهد متحد برای خنثی کردن پولشویی است که با اصول کوشش، همکاری و هوشیاری بی‌امان ذاتی یک برنامه قوی هدایت می‌شود.