متحدان آمریکا، بار اصلی هزینه‌های راهبردی واشنگتن را به دوش می‌کشند
بر اساس گزارشی که روز دوشنبه توسط «مؤسسه بین‌المللی تحقیقات صلح استکهلم» (SIPRI) منتشر شد، آمریکا در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ با سهمی معادل ۴۳ درصد از صادرات جهانی تسلیحات، بزرگترین صادرکننده تسلیحات اصلی بوده است. این رقم افزایش قابل‌توجهی نسبت به سهم ۳۵ درصدی آمریکا در دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ نشان می‌دهد. این گزارش همچنین تأکید کرده که با وجود درخواست کشورهای اروپایی برای تقویت «خودمختاری دفاعی»، آنها همچنان به‌شدت به تسلیحات آمریکایی وابسته هستند.
در عین حال، با توجه به کاهش کلی واردات تسلیحات در منطقه آسیا-اقیانوسیه، واردات تسلیحات ژاپن و فیلیپین مخالف این روند بالا رفته است.
کارشناسان روز سه شنبه در مصاحبه با روزنامه «گلوبال تایمز» گفتند که این گزارش بار دیگر نشان می‌دهد متحدان و شرکای آمریکا به شکلی فزاینده به اصلی‌ترین تحمل‌کنندگان هزینه‌های راهبردی جهانی و منطقه‌ای واشنگتن تبدیل شده‌اند.
بر اساس گزارش SIPRI، اوکراین در بازه ۲۰۲۴-۲۰۲۰ بزرگترین واردکننده تسلیحات اصلی جهان بوده و واردات آن در مقایسه با بازه ۲۰۱۹-۲۰۱۵ حدودا ۱۰۰ برابر شده یا افزایش ۹۶۲۷ درصدی داشته است.
واردات «تسلیحات سازمان پیمان آتلانتیک شمالی» (NATO) بین دوره‌های ۲۰۱۹-۲۰۱۵ و ۲۰۲۴-۲۰۲۰ بیش از دو برابر شده یا رشد ۱۰۵ درصدی را به ثبت رسانده است. آمریکا ۶۴ درصد از واردات تسلیحات کشورهای اروپایی عضو ناتو را در دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۰ تأمین کرده که سهمی بسیار بزرگ‌تر از دوره ۲۰۱۹-۲۰۱۵ (۵۲ درصد) به حساب می‌آید.
چهار کشور از ۱۰ واردکننده بزرگ تسلیحات در جهان طی دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۰ در آسیا و اقیانوسیه عبارت بودند از: هند، پاکستان، ژاپن و استرالیا.
«جوئو هوا» کارشناس روابط بین‌الملل در «دانشکده روابط بین‌الملل و دیپلماسی» در «دانشگاه مطالعات خارجی پکن» به گلوبال تایمز گفت: گزارش SIPRI نشان دهنده یک تغییر قابل توجه در ساختار عرضه و تقاضای تجارت جهانی اسلحه طی پنج سال گذشته است.
به عقیده جوئو از منظر عرضه، ایالات متحده نه فقط جایگاه خود را به عنوان بزرگترین صادرکننده تسلیحات حفظ کرد، بلکه فاصله خود را با سایر صادرکنندگان بزرگ تسلیحات به شکلی چشمگیر افزایش داد و همچنان از برتری مطلق برخوردار است.
از سوی دیگر، در بخش تقاضا، اوکراین به بزرگترین واردکننده تسلیحات تبدیل شد. درحالی‌که مناطق آسیا-اقیانوسیه و اروپا همچنان بخش عمده‌ای از واردات جهانی تسلیحات را به خود اختصاص می‌دهند، مقیاس کلی واردات در منطقه آسیا-اقیانوسیه کاهش یافت، به جز ژاپن و فیلیپین که با افزایش واردات مواجه شدند.
به شکلی قابل توجه، واردات تسلیحات چین شاهد یک افت شدید بود و در عین حال واردات تسلیحات اروپا ۱.۵ برابر رشد یافت.
وی افزود تجارت جهانی تسلیحات طی پنج سال گذشته توسط «موتورهای دوگانه» هدایت شده است. یکی از آنها جنگ و درگیری است که نمونه آن جهش اوکراین برای تبدیل شدن به بزرگترین وارد کننده تسلیحات در جهان با تقاضای بالا برای کشتی‌ها، هواپیماها، موشک‌ها و تسلیحات اصلی جنگی دوربرد است.
عامل دیگر، وحشت امنیتی ناشی از سیاست خارجی و راهبرد آمریکا است، که نمونه آن را می‌توان در کشورهای اروپایی عضو ناتو مشاهده کرد. این کشورها به دلیل ابهامات موجود در تضمین‌های امنیتی آمریکا، به خریداران اصلی تجهیزات نظامی ساخت آمریکا تبدیل شده‌اند و میزان خریدهای نظامی آنها از واشنگتن ۶۴ درصد افزایش یافته است.
این کارشناس روابط بین‌الملل خاطرنشان کرد: در منطقه آسیا-اقیانوسیه، متحدان آمریکا مثل ژاپن، فیلیپین و استرالیا نیز تحت تاثیر قرار گرفته‌اند. هزینه‌های امنیتی آنها در فرآیند اجرای سیاست‌های آسیا-اقیانوسیه ایالات متحده و پاسخ به پیامدهای آشفتگی ناشی از آن، به شکلی قابل توجه افزایش یافته است. هر دوی این عوامل به یک واقعیت و روند مشترک اشاره دارند: اینکه متحدان و شرکای آمریکا به شکلی فزاینده به اصلی‌ترین تحمل‌کنندگان هزینه‌های راهبردهای جهانی و منطقه‌ای واشنگتن تبدیل شده‌اند.
«لی های‌دونگ» استاد «دانشگاه روابط خارجی چین» نیز در مصاحبه با گلوبال تایمز گفت: گزارش SIPRI بار دیگر یک قانون مسلم را ثابت کرد: بزرگترین برندگان در هر جنگ، دلالان اسلحه یا شرکت کنندگان در زنجیره تامین تسلیحات هستند.
وی خاطرنشان کرد که بزرگترین ذینفعان درگیری روسیه-اوکراین دلالان تسلیحات آمریکایی هستند و در عین حال اروپا نقش یک «دلال» را ایفا می‌کند. نهایتا، دولت و مردم اوکراین هزینه آن را می‌پردازند.
لی افزود: هیچ تجارتی بدون ضرر نیست. پس از پایان جنگ، اوکراین ناگزیر است به طریقی این کمک‌ها را جبران کند، چه با بازپرداخت وام‌ها و چه با شیوه‌های دیگر قدردانی. بدون شک، اوکراین در این میان بیشترین فشار را تحمل خواهد کرد.
