۱۷ راهکار کلیدی برای حمایت از اصناف و رونق کسب و کارهای کوچک و متوسط به قلم داود حبیبی فرد(گنجی)
در شرایط کنونی، بازار و اصناف ایران با چالش‌های بسیاری روبرو هستند از محدودیت‌های اقتصادی و نوسانات قیمتی گرفته تا چالش‌های بروکراسی و دسترسی محدود به منابع مالی، این مشکلات می‌توانند به‌شدت بر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط تأثیر منفی بگذارند.
مقاله ای که در ادامه می‌آید، به بررسی ۱۷ عنوان کلیدی در زمینه حمایت از اصناف و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط پرداخته و پیشنهاداتی را برای بهبود شرایط اقتصادی کشور و تسهیل روند فعالیت این بخش ارائه می‌دهد. این پیشنهادات با هدف کاهش موانع و افزایش فرصت‌های اقتصادی برای اصناف طراحی شده‌اند. در ادامه، به تفصیل هر یک از این موارد پرداخته خواهد شد.
۱. تسهیل فرایندهای مجوز و اصلاح سامانه صدور مجوزها
یکی از مشکلات اصلی اصناف در ایران، پیچیدگی و زمان‌بر بودن فرایندهای اخذ مجوز است. این فرایندها غالباً با بروکراسی‌های اداری و مستندات پیچیده همراه هستند که ممکن است منجر به اتلاف وقت و منابع برای کسب‌وکارها شود. برای حل این مشکل، طراحی و پیاده‌سازی مجدد سامانه‌های آنلاین کارا با سرعت مناسب و کاهش زمان‌های انتظار می‌تواند به تسهیل در دریافت مجوزها کمک کند.
راهکار: طراحی سامانه‌های یکپارچه آنلاین کارا با سرعت مناسب برای صدور مجوزهای مختلف کسب‌وکارها، کاهش مراحل اداری و ساده‌سازی مستندات مورد نیاز برای ثبت‌نام اصناف.
مزیت: این اقدامات باعث تسریع در راه‌اندازی کسب‌وکارها و کاهش هزینه‌های اضافی برای کسب‌وکارها خواهد شد.
۲. حمایت مالی و اعطای تسهیلات با بهره کم
دولت و نهادهای مرتبط باید برای حمایت از اصناف، خصوصاً کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، تسهیلات مالی و وام‌های با بهره کم ارائه دهند. این اقدامات می‌توانند به تأمین منابع مالی برای اصناف کمک کنند و در نتیجه فرصت‌های جدید برای رشد و توسعه آن‌ها ایجاد نمایند.
راهکار: تأسیس صندوق‌های حمایتی برای اعطای وام‌ها و تسهیلات به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از بحران‌ها و افزایش تخصیص منابع به پروژه‌های ملی در این بخش.
مزیت: این اقدامات باعث رشد اقتصادی پایدار، افزایش اشتغال و ارتقاء رقابت‌پذیری کسب‌وکارها می‌شود.
۳. آموزش و ارتقای مهارت‌ها
یکی از راه‌های مهم برای ارتقاء کیفیت خدمات و توانمندسازی اصناف، برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف است. این دوره‌ها می‌توانند در زمینه‌های مختلف از جمله بازاریابی دیجیتال، مدیریت مالی و مهارت‌های فنی برگزار شوند تا کارکنان و مدیران اصناف بتوانند توانمندی‌های خود را افزایش دهند.
راهکار: برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای مدیران کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در زمینه‌های مختلف مانند کارآفرینی، دیجیتال مارکتینگ، مدیریت مالی و بهبود خدمات مشتری.
مزیت: ارتقای مهارت‌های کارکنان و مدیران باعث بهبود عملکرد و افزایش کیفیت خدمات در کسب‌وکارها خواهد شد.
۴. مدیریت نوسانات قیمتی و تأمین کالاهای اساسی
نوسانات قیمت و کمبود کالاهای اساسی می‌تواند به بازار آسیب زیادی وارد کند و اعتماد عمومی را کاهش دهد. نظارت دقیق بر قیمت‌ها و تأمین مستمر کالاهای اساسی یکی از راه‌های کاهش این مشکلات است.
راهکار: افزایش نظارت بر قیمت کالاها و راه‌اندازی سامانه‌هایی برای شفاف‌سازی قیمت‌ها و تأمین کالاهای اساسی.
مزیت: این سیاست‌ها می‌توانند به ایجاد ثبات در بازار و جلوگیری از بروز بحران‌های اقتصادی کمک کنند.
۵. حمایت از تولیدات داخلی و کاهش وابستگی به واردات
برای کاهش وابستگی به واردات و حمایت از تولیدات داخلی، دولت باید مشوق‌ها و تسهیلات ویژه‌ای برای تولیدکنندگان داخلی ارائه دهد. تشویق به استفاده از محصولات تولید داخل به رشد اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال کمک خواهد کرد.
راهکار: اعمال معافیت‌های مالیاتی، کاهش تعرفه‌های گمرکی برای تولیدکنندگان داخلی و تسهیل فرآیند تأمین مواد اولیه از داخل کشور.
مزیت: این اقدامات باعث تقویت تولیدات داخلی، کاهش هزینه‌های واردات و ایجاد اشتغال پایدار خواهد شد.
۶. توسعه تجارت الکترونیک و فروش آنلاین
در عصر دیجیتال، استفاده از بسترهای آنلاین به یکی از الزامات مهم کسب‌وکارها تبدیل شده است. توسعه تجارت الکترونیک می‌تواند دسترسی به بازارهای جدید و بهبود فروش را برای اصناف فراهم کند.
راهکار: فراهم کردن تسهیلات مالی و مشاوره‌های تخصصی برای کسب‌وکارها به منظور راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین و بهره‌برداری از پلتفرم‌های تجارت الکترونیک.
مزیت: این سیاست‌ها باعث افزایش دسترسی کسب‌وکارها به مشتریان جدید و افزایش حجم فروش خواهد شد.
۷. شفافیت و نظارت بر فعالیت‌ها
شفاف‌سازی فعالیت‌ها و نظارت دقیق‌تر بر کسب‌وکارها و اصناف می‌تواند به جلوگیری از تخلفات و فساد کمک کند. تدوین شاخص‌های نظارتی دقیق و شفاف‌سازی فرآیندها به اصناف این اطمینان را می‌دهد که فعالیت‌هایشان تحت نظارت درست قرار دارد.
راهکار: تدوین شاخص‌های نظارتی و ایجاد سامانه‌های شفاف برای رصد و ارزیابی عملکرد اصناف و کسب‌وکارها.
مزیت: این اقدامات باعث افزایش اعتماد عمومی به بازار و اصناف خواهد شد.
۸.کاهش مالیات و تسهیل فرآیندهای مالیاتی
یکی از دغدغه‌های اصلی اصناف، پرداخت مالیات و انجام امور مالیاتی است. برای حمایت از کسب‌وکار ها، کاهش میزان مالیات و تسهیل فرآیندهای مالیاتی می‌تواند به کاهش فشارهای مالی بر کسب‌وکارها کمک کند.
راهکار: کاهش مالیات‌های غیرضروری برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، ساده‌سازی مراحل ارائه اظهارنامه‌های مالیاتی و تسهیل فرآیندهای بررسی و پرداخت مالیات.
مزیت: این سیاست‌ها باعث افزایش توان مالی کسب‌وکارها و ایجاد فرصت‌های جدید برای سرمایه‌گذاری و توسعه می‌شود.
۹.ایجاد هم‌افزایی بین دولت و بخش خصوصی
حمایت از اصناف نیازمند همکاری نزدیک دولت و بخش خصوصی است. ایجاد هم‌افزایی بین این دو بخش می‌تواند به شناسایی مشکلات و ارائه راه‌حل‌های مناسب برای بهبود شرایط بازار کمک کند.
راهکار: تشکیل کمیته‌های مشترک بین دولت و نمایندگان بخش خصوصی برای مشاوره و تصمیم‌گیری در خصوص سیاست‌های اقتصادی و حمایتی.
مزیت: این همکاری می‌تواند به تدوین سیاست‌هایی متناسب با نیازهای واقعی بازار و اصناف منجر شود
۱۰. تقویت شبکه‌های توزیع و عرضه کالا
یکی دیگر از مشکلات اصناف، ضعف در شبکه‌های توزیع و عرضه کالا است. برای رفع این مشکل، باید به تقویت شبکه‌های توزیع و ایجاد بسترهای مناسب برای عرضه سریع و مؤثر کالا پرداخته شود.
راهکار: تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل و توزیع کالا، بهبود سیستم‌های مدیریت موجودی و ایجاد راهکارهای نوین در زمینه لجستیک و توزیع کالا.
مزیت: این اقدامات باعث افزایش کارایی در توزیع کالا و کاهش هزینه‌های تأمین خواهد شد.
بحران‌ها نظیر پاندمی کرونا یا نوسانات اقتصادی می‌توانند ضربه‌های جبران‌ناپذیری به اصناف وارد کنند. در این راستا، ایجاد سیاست‌های حمایتی برای بحران‌ها از جمله تخصیص تسهیلات ویژه به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده ضروری است.
راهکار: طراحی سیاست‌های اضطراری برای حمایت از اصناف در بحران‌های اقتصادی، طبیعی یا اجتماعی، از جمله اعطای وام‌های بدون بهره و تخصیص یارانه.
۱۱. ایجاد سیاست‌های حمایتی در دوران بحران
بحران‌ها نظیر پاندمی کرونا یا نوسانات اقتصادی می‌توانند ضربه‌های جبران‌ناپذیری به اصناف وارد کنند. در این راستا، ایجاد سیاست‌های حمایتی برای بحران‌ها از جمله تخصیص تسهیلات ویژه به کسب‌وکارهای آسیب‌دیده ضروری است.
راهکار: طراحی سیاست‌های اضطراری برای حمایت از اصناف در بحران‌های اقتصادی، طبیعی یا اجتماعی، از جمله اعطای وام‌های بدون بهره و تخصیص یارانه.
مزیت: این سیاست…
۱۲.حمایت از نوآوری و کارآفرینی
یکی از عوامل کلیدی موفقیت در بازارهای رقابتی، نوآوری است. حمایت از ایده‌های جدید و کارآفرینی می‌تواند به توسعه محصولات و خدمات جدید منجر شود که در نهایت به رشد اقتصادی کشور کمک می‌کند.
راهکار: ارائه تسهیلات مالی برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا، تسهیل در دسترسی به منابع تحقیق و توسعه.
مزیت: این سیاست‌ها موجب ایجاد محصولات و خدمات جدید، رشد رقابت‌پذیری و افزایش اشتغال می‌شود.
۱۳.تقویت روابط بین‌المللی و توسعه صادرات
یکی از راه‌های اصلی توسعه اقتصادی، تقویت روابط بین‌المللی و توسعه صادرات است. برای اصناف، داشتن امکان دسترسی به بازارهای خارجی می‌تواند فرصتی بزرگ برای رشد باشد.
راهکار: حمایت از اصناف در جهت توسعه صادرات از طریق اعطای مشوق‌های مالی، کاهش تعرفه‌های گمرکی و آموزش‌های مرتبط با بازاریابی جهانی.
مزیت: این سیاست‌ها باعث گسترش بازارهای صادراتی و افزایش درآمد ارزی کشور می‌شود.
۱۴.دسترسی به خدمات مالی و بانکی ویژه اصناف
مالی و بانکی مناسب برای اصناف یکی از عوامل مهم در رونق کسب‌وکارها و تسهیل فعالیت‌های اقتصادی آنهاست. تسهیل در فرآیندهای بانکی و ارائه خدمات مالی ویژه می‌تواند موجب رشد اصناف و ارتقاء بهره‌وری در کسب‌وکارهای کوچک و متوسط شود.
راهکار: توسعه خدمات بانکی مخصوص کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، ایجاد خط اعتباری ویژه برای اصناف، و کاهش محدودیت‌های بانکی در زمینه تأمین مالی.
مزیت: این اقدامات به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که به منابع مالی مناسب دسترسی پیدا کنند و بتوانند فعالیت‌های خود را توسعه دهند.
۱۵. بهبود دسترسی به اطلاعات و بازارها
اصناف به ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط اغلب به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات بازار و روندهای تجاری، از رقابت با شرکت‌های بزرگ‌تر بازمی‌مانند. فراهم کردن دسترسی به اطلاعات اقتصادی، بازارهای داخلی و بین‌المللی می‌تواند به این کسب‌وکارها در تصمیم‌گیری‌های تجاری کمک کند
راهکار: ایجاد پلتفرم‌های آنلاین برای ارائه اطلاعات بازار و گزارش‌های اقتصادی، همچنین برگزاری نمایشگاه‌ها و رویدادهای تجاری برای ارتباط مستقیم با مشتریان و سایر اصناف.
مزیت: این اقدامات باعث بهبود تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کسب‌وکارها و افزایش رقابت‌پذیری آن‌ها خواهد شد.
۱۶.ایجاد بسترهای مناسب برای توسعه شبکه‌های اجتماعی و روابط تجاری
شبکه‌های اجتماعی و روابط تجاری مؤثر می‌توانند به کسب‌وکارها کمک کنند تا برند خود را معرفی کنند و با مشتریان و همکاران تجاری جدید ارتباط برقرار کنند. در این زمینه، ارائه تسهیلات برای استفاده از این بسترها اهمیت ویژه‌ای دارد.
راهکار: برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمز کسب‌وکار ها، کاهش میزان مالیات و تسهیل فرآیندهای مالیاتی می‌تواند به کاهش فشارهای مالی بر کسب‌وکارها کمک کند.
حمایت از ایجاد شرایط رقابتی و کاهش انحصار در بازار
وجود رقابت در بازار باعث ایجاد شرایطی بهینه برای مصرف‌کنندگان و نیز رشد کسب‌وکارها می‌شود. کاهش انحصار در برخی صنایع و تشویق به رقابت سالم می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات و خدمات کمک کند.
مزیت: این سیاست‌ها باعث افزایش کیفیت محصولات و خدمات، کاهش قیمت‌ها و افزایش نوآوری در بازار خواهد شد.
۱۷.حمایت از ایجاد شرایط رقابتی و کاهش انحصار در بازار
وجود رقابت در بازار باعث ایجاد شرایطی بهینه برای مصرف‌کنندگان و نیز رشد کسب‌وکارها می‌شود. کاهش انحصار در برخی صنایع و تشویق به رقابت سالم می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات و خدمات کمک کند.
راهکار: ایجاد سیاست‌های حمایتی برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در مقابل شرکت‌های بزرگ و ایجاد قوانین برای جلوگیری از انحصار در بازار.
مزیت: این سیاست‌ها باعث افزایش کیفیت محصولات و خدمات، کاهش قیمت‌ها و افزایش نوآوری در بازار خواهد شد.
در نهایت، توجه به مشکلات و نیازهای اصناف و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط می‌تواند موجب تحولی بزرگ در اقتصاد کشور شود. سیاست‌های حمایتی و تسهیل شرایط برای این کسب‌وکارها، نه تنها موجب رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال می‌شود، بلکه می‌تواند به بهبود شرایط معیشتی مردم و ارتقاء کیفیت زندگی در جامعه نیز کمک کند. پیشنهادات مطرح شده در این مقاله، می‌توانند راهکارهایی مؤثر برای برای تصمیم گیرندگان در اتاق اصناف باشد تا به بهبود وضعیت بازار و کسب‌وکارهای کوچک و متوسط کشور کمک کنند.
همچنین اجرای این سیاست‌ها و پیشنهادات، نیازمند همکاری نزدیک بین دولت، بخش خصوصی و اصناف است. در این راستا، باید از ظرفیت‌های موجود به بهترین نحو استفاده کرد و برای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط برنامه‌ریزی‌های استراتژیک و بلندمدت انجام داد.
داود حبیبی فرد(گنجی)
مشاور حوزه اصناف
