مسیر بهبود روابط آمریکا و چین کدام است؟

شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین در ۲۹ اوت  با سالیوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده   در پکن دیدار کرد. رئیس جمهوری خلق چین در این دیدار، تاکید کرد که در برخورد بین چین و ایالات متحده دو کشور بزرگ، شکل گیری یک درک استراتژیک بسیار مهم است. وی خاطرنشان ساخت که ابتدا باید بطور خوب  به این سوال مدیریت کل امور  پاسخ دهد که  چین و ایالات متحده رقیب هستند یا شریک؟ سالیوان بر تعهد ایالات متحده به “چهار نه و یک تصمیم” تاکید کرد و امیدوار است که رابطه آمریکا و چین بر اساس اصول راهبردی ادامه یابد. او ابراز امیدواری کرد که راهی برای همزیستی مسالمت آمیز ایالات متحده و چین و توسعه مستمر روابط ایالات متحده و چین پیدا شود.

سفر سالیوان به چین  برای برگزاری دور جدیدی ارتباطات راهبردی چین و آمریکا است. بر اساس اطلاعات چین، دو طرف “مذاکرات صادقانه، واقعی و سازنده” را انجام داده  و درباره دور جدید تعامل بین سران دو کشور در آینده نزدیک رایزنی کردند. کاخ سفید همچنین ارزیابی نسبتا مثبتی از این تماس در سطح بالا بین چین و ایالات متحده ارائه کرد. این نشان می دهد که هر دو طرف مایلند اختلافات را مدیریت کنند و روابط را پایدار نگه دارند تا از کنترل خارج نشوند.

در چند سال گذشته، چه تماس تلفنی بین سران چین و ایالات متحده و چه دیدار رو در رو بین دو طرف، چین همیشه پیام مهمی را منتقل کرده است. آن هم این پیام که زمین می تواند چین و آمریکا را در خود جای دهد. موفقیت های ایالات متحده و چین برای یکدیگر فرصت هایی هستند. چین امیدوار است که  روابط چین و ایالات متحده را به خوبی توسعه دهد. به همین منظور، شی جین پینگ رئیس‌جمهوری خلق چین پیشنهاد کرد که چین و ایالات متحده در دوره جدید در روابط با یکدیگر باید  به سه اصل احترام متقابل، همزیستی مسالمت‌آمیز و همکاری برد-برد  پایبند باشند و خواستار تلاش‌های مشترک برای ایجاد پنج ستون روابط چین و آمریکا بود.

در این دور ارتباطات راهبردی چین و ایالات متحده، چین بار دیگر یک سری مواضع و نظرات را در مورد برخورد درستی بین  چین و ایالات متحده توضیح داد و پیشنهاد کرد که “کلید حفظ روابط چین و ایالات متحده در مسیر درست این است که رهبران دو کشور هدایت می کنند. ” کلید اجتناب از درگیری و تقابل بین چین و ایالات متحده این است که  سه بیانیه مشترک را رعایت کنند.” ” کلید  گسترش تعاملات چین و ایالات متحده به آرامی این است که با یکدیگر بطور برابر رفتار کنند.   کلید روابط چین و آمریکا برای پایدار و بلندمدت این است که پایه های افکار عمومی مردم را تحکیم کنند. کلید همزیستی مسالمت آمیز بین  چین و ایالات متحده این است که  درک صحیح را ایجاد کنند. این پنج «کلید» آگاهی کلی و تفکر منطقی چین در توسعه روابط چین و آمریکا را نشان می دهد.

به عنوان نمونه در بحث لزوم ایجاد درک صحیح طی سال‌ها، چین بارها بر اهمیت این موضوع به ایالات متحده تاکید کرده و خاطرنشان می‌کند که موضوع آگاهی راهبردی همیشه “اولین گام” بوده است که باید در روابط چین و آمریکا بطور خوب بسته شود. هدف از نگرش ثابت چین این است که ایالات متحده را برای جدا شدن از دیدگاه محدود رقابت در بازی با جمع صفر راهنمایی کند و واقعاً درک کند که قصد توسعه چین این است که مردم بتوانند زندگی خوبی داشته باشند، نه جایگزینی ایالات متحده. درعین حال ، هیچ نیروی خارجی نمی تواند چین را از حق توسعه مردم  محروم کند.

سالیوان در این این سفر پیشنهاد “چهار نه و تصمیم” ایالات متحده را تکرار کرد: به دنبال  “جنگ سرد جدید” نیست، به دنبال تغییر نظام چین نیست، به دنبال مخالفت با چین  با تقویت سیستم اتحاد خود نیست، از «استقلال تایوان» حمایت نمی کند و تمایل درگیری با چین را ندارد. او توافق کرد که با یکدیگر بطور برابر رفتار کند و  ایالات متحده و چین برای مدت طولانی در این کره به صورت مسالمت آمیز زندگی خواهند کرد و غیره. این اظهارات مثبت است. اما نکته کلیدی این است که ایالات متحده باید این تعهدات را بطور عملی اجرا کند و از “مشکل سرسخت” خود که  گفتن یک چیز و انجام یک چیز دیگر است، فاصله بگیرد.

چنین نگرانی هایی در واقعیت پایه و اساس دارد. مجموعه ای از اقدامات اخیر ایالات متحده به طور جدی حقوق و منافع مشروع چین و حتی منافع اصلی  را نقض کرده است. اگر ایالات متحده استراتژی خود برای مهار و سرکوب چین را تغییر ندهد، روابط چین و آمریکا واقعاً بهتر نخواهد شد.