نوآوری چگونه بهره وری کشاورزی را تقویت میکند؟
بیانیه سومین جلسه عمومی بیستمین کمیته مرکزی حزب کمونیست چین بر اهمیت تحکیم سیستم عملیات اساسی روستایی، بهبود سیستمهای حمایتی برای تقویت کشاورزی، به سود رساندن کشاورزان و تقویت مناطق روستایی تاکید کرده است.
در حقیقت بخش کشاورزی دوری جدید از انقلابهای فناوری زیستفناوری و اطلاعات را به وسیله نوآوریهای فناورانه تسهیل کننده رشد کشاورزی در چین، تجربه کرده است.
دادههای دولتی چین نشان میدهد که در سال ۲۰۲۱، گونههای اصلاح شده غلات در ۹۶ درصد از کل زمینهای قابل کشت به ثمر رسید، کَرتهای مورد استفاده برای گونههای غلات داخلی بیش از ۹۵ درصد از کل را به خود اختصاص دادهاند و نرخ خودکفایی هستههای اصلاحشده گونههای اصلی دام ۷۵ درصد بوده است.
پیشرفت علمی و فناوری در سال گذشته میلادی معادل ۶۲.۴ درصد از رشد کشاورزی بود در حالی که در سال ۲۰۲۲، سهم ارزش کشاورزی فناوری اطلاعات ۲۷.۶ درصد و اندازه بازار کشاورزی هوشمند ۷۴.۳ میلیارد یوان (۱۰.۲۲ میلیارد دلار) بود.
فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) شامل اینترنت اشیاء، تجهیزات هوشمند، رصد سنجش از راه دور و هوش مصنوعی برای تمام زیربخشها و بخشهای کشاورزی به کار گرفته شد.
برای مثال، سطوح دیجیتالی شدن کشت، پرورش دام و طیور، آبزی پروری و کشاورزی به ترتیب به ۴۱ درصد، ۳۲.۸ درصد، ۱۶.۴ درصد و ۲۱.۸ درصد رشد داشته و افزایش ۳۰ درصدی منافع اقتصادی را به ارمغان آورده است.
در کل چین حدود ۲.۲ میلیون دستگاه و تجهیزات کشاورزی مجهز به پایانههای «بایدو» برای افزایش کارایی عملیاتی به کار گرفته میشود و رقم کلی پهپادهای حفاظت گیاهی به حدود ۲۰۰ هزار فروند رسیده که مساحت عملیاتی آنها بیش از ۹۳ میلیون هکتار برآورد شده است. به کارگیری این ابزارهای نوآوری نه فقط زنجیره تامین با ثبات و امین و دیگر محصولات زراعی ضروری را تضمین میکند بلکه درآمد کشاورزان را نیز افزایش میدهد.
اما علیرغم این موفقیتها، چالشها همچنان وجود دارد. اول، سازوکار مدیریت برای نوآوریها در علم و فناوری کشاورزی، قوی نیست چرا که نرخ تبدیل نتایج تحقیقات فقط ۳۰ تا ۴۰ درصد است که کمتر از ۷۰ تا ۸۰ درصد آمریکا و ژاپن است.
دوم، سرمایه گذاری در علم و فناوری کشاورزی در چین که به عنوان هزینههای تحقیقات کشاورزی و درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشاورزی اندازهگیری میشود، پایین و فقط ۰.۷۷ درصد است که بسیار کمتر از حدود ۲ درصد کشورهای توسعه یافته محسوب میشود. همچنین ۸۵ درصد بودجههای تحقیق و توسعه کشاورزی از بخش دولتی تامین میشود و از سوی دیگر توانمندی سرمایه گذاری و نوآوری بخش خصوصی همچنان نسبتا پایین باقی مانده است.
سوم، سرمایه گذاری چین در علم و فناوری کشاورزی اساسا بر محصولات اصلی و محصولات خوراکی (یعنی برنج، گندم و ذرت) و دام متمرکز است و سرمایه گذاری نسبتا کمی در زمینههای نوظهور مانند تولید مواد غذایی غیراصلی، غذاهای مغذی و سالم، کشاورزی سبز و کم کربن و تجهیزات و امکانات هوش مصنوعی صورت گرفته است.
بنا بر این برای ترویج نوآوری در علم و فناوری کشاورزی به منظور تحقق نیازهای توسعه راهبردی متنوع مانند احیای روستایی و اهداف اقلیمی دوگانه به اوج رسانی آلایندههای کربینی تا پیش از ۲۰۳۰ و تحقق خنثی سازی کربن تا پیش از ۲۰۶۰، ضرورت دارد.
تمرکز باید از تضمین صرف امنیت غلات غذایی به دستیابی به اهداف متعدد از جمله امنیت کلی غذا، سلامت تغذیه و توسعه سبز و کم کربن تغییر یابد.
ضمن افزایش سرمایهگذاریها برای تقویت تولید غلات غذایی و پرورش دام، بودجه نیز باید برای افزایش تولید و افزایش کیفیت محصولات نسبتاً کم اهمیت غلات، که اغلب مغذیتر و پایدارتر هستند و همچنین میوهها، سبزیجات و محصولات آبزی اختصاص داده شود.
علاوه بر این فناوری اطلاعات و ارتباطات باید برای بهبود ذخیره، حمل و نقل و فرآوری مواد غذایی با هدف کاهش ضایعات و تلفات آن، به کار گرفته شود.
بر اساس توصیههای «کنفرانس و نمایشگاه جهانی نوآوری محصولات کشاورزی» که هر ساله در منطقه «پینگگو» پکن برگزار میشود، یک پلتفرم همکاری و تبادل باز و فراگیر باید ایجاد شود تا بتوان گفتگو میان موسسات تحقیقاتی، دانشگاهها و شرکتهای کشاورزی از کشورهای مختلف در زمینههایی چون فناوری اصلاح، بیوتکنولوژی، کشاورزی هوشمند هوش مصنوعی، شیوه های کشاورزی پایدار و فناوری اطلاعات و ارتباطات را ترویج کرد.
همچنین تلاشهای جهانی متمرکز باید برای غلبه بر چالشهای جهانی مشترک مانند تغییرات اقلیمی و منابع طبیعی تخریب شده، ناامنی غذایی و سوء تغذیه انجام شود.