ضرورت توجه تمام طرفها به قطعنامه شورای امنیت درباره غزه
شورای امنیت دوشنبه ۲۵ مارس (۶ فروردین) پس از ۱۷۱ روز انتظار طولانی، قطعنامه آتش بس فوری در غزه طی ماه رمضان را با ۱۴ رای موافق و یک رای ممتنع به تصویب رساند.
این نخستین تصویب قطعنامه آتش بس توسط شورای امنیت از زمان تشدید درگیری کنونی فلسطین-اسرائیل محسوب میشود و لحظه تصویب آن یک تشویق ممتد در سالن محل رای گیری انجام شد که نشانه موضع جامع بینالملل در قبال این مساله است.
از زمان شروع درگیری فلسطین-اسرائیل در ۷ اکتبر سال گذشته، بیش از ۳۲ هزار غیرنظامی بیگناه جان باخته و شمار زیادی هم آواره شدهاند.
این فاجعه بشری ناتمام که زیر نگاه جامعه بینالمللی صورت میگیرد باعث میشود وجدان بشریت به طور فزایندهای زیر سوال برود.
عامل اصلی عدم موفقیت مکرر در تصویب قطعنامه آتش بس در درجه اول به دلیل وتوی مکرر آن از سوی آمریکا بود امری که جامعه بینالمللی را از قدرت و مشروعیت کافی برای درخواست آتش بس محروم کرد. این بار ایالات متحده رای ممتنع داد.
برخی تحلیلگران بر این باورند که این رای به معنای «چراغ سبز» آمریکاست. با این حال، در واقع آنچه ایالات متحده انجام داده بیشتر شبیه «چراغ زرد»-بین «چراغ سبز» و «چراغ قرمز» است- در حالی که دیدگاه واشنگتن نسبت به دستیابی به یک آتش بس پایدار همچنان مبهم است.
این رویکرد سیگنالهای مبهمی به هر دو طرف درگیری فلسطین و اسرائیل ارسال مینماید و به طور خاص اسرائیل را برای سرپیچی از قطعنامه شورای امنیت جسور میکند.
«لیندا توماس-گرینفیلد» نماینده آمریکا در سازمان ملل پس از تصویب این قطعنامه مدعی شد رای شورای امنیت، «غیرالزام آور» است. هدف بیانیه او دلداری دادن به اسرائیل و در عین حال بسترسازی برای رد قطعنامه توسط آمریکا و اسرائیل و تضعیف تلاشهای جامعه جهانی در این مدت طولانی بود. این همچنین نشان داد که موضع ایالات متحده در قبال مساله فلسطین-اسرائیل تغییر اساسی پیدا نکرده چرا که نتوانسته به سمت نیروهای صلح گرایش پیدا کند.
با این حال، با وجود تقاضاهای روزافزون برای آتش بس در سطح بینالملل و در داخل آمریکا و تحت فشار شدید افکار عمومی، ایالات متحده مجبور شد یک ژست بگیرد. تصویب این قطعنامه را میتوان یک پیروزی برای نیروهای عدالت در جامعه بینالمللی تلقی کرد.
قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل برای همه کشورها الزام آور است، امری که یک بند آشکار در منشور سازمان ملل محسوب میشود.
حتی رسانههای آمریکایی معتقدند که قطعنامههای شورای امنیت، قوانین بینالمللی هستند، بنا بر این «مشخص نیست» چرا نماینده دائم ایالات متحده در سازمان ملل «اعتقاد دارد این قطعنامه غیرالزام آور» است. دیگر اعضای شورای امنیت از جمله متحدان آمریکا تاکید کردند که تصمیمات این شورا الزام آور و اجباری هستند.
ابهام ایالات متحده در این موضوع اساسی غیرقابل دفاع است و قابل توضیح نیست.
اگر قطعنامههای تصویب شده از سوی شورای امنیت آن طور که سفیر آمریکا ادعا میکند در واقع غیرالزام آور بودهاند، پس چه نیازی بود ایالات متحده مکررا آنها را وتو کند؟
آمریکا به خاطر موضع تردید آمیز و مبهمش در قبال درگیری فلسطین-اسرائیل، خود را در باتلاق اخلاقی و اعتباری گیر انداخته است.
در صورتی که ایالات متحده جرات کند به قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل بی توجهی نماید و به تبعیت از آن اشتباهات اسرائیل بپذیرد، ناچارا هدف انتقاد قرار خواهد گرفت.
این امید وجود دارد که کشورهای با نفوذ، نقشی فعال در پرداختن به این وضعیت بازی کنند و تمام ابزارهای مؤثر برای حمایت از اجرای قطعنامهها را به کار گیرند. در میان این کشورهای ذی نفوذ، آمریکا باید پیشتاز باشد.