عید بهار؛ پیوند چین مدرن به سنتی هزاران ساله
«فرانچسکو سیسی» یک چین شناس ایتالیایی و محقق ارشد «مرکز مطالعات اروپایی» دانشگاه «رِنمین» چین است. وی طی مقالهای تحت عنوان «عید بهار: پیوند چین مدرن به سنتی هزاران ساله» به بررسی مهمترین عید سنتی چین از زوایای مختلف پرداخته است.
شمار زیادی از جمعیت شهرنشین چین اکنون در آپارتمانهای سر به فلک کشیده زندگی، با خودروهای خود رانندگی و از رایانههای خود استفاده میکنند.
خیابانهای پکن و شانگهای درست شبیه هر کلانشهر دیگری در جهان پر از آسمانخراشهای شیشهای و فلزی، رستورانها، تابلوهای نئون، ترافیک و فروشگاههاست. آنگاه دقیقا بخاطر همین، عید بهار سنتی یک لنگرگاه ضروری برای سنت چین باستان محسوب میشود، نه فقط برای چین بلکه برای جهانی که با نگاهش به چین و علاقهمند به چین است.
در اینجاست که یک سال شمسی به ما میگوید که ما ضروری نیستیم و یک سال قمری نشان میدهد چیزی که در اطراف ما میچرخد را ما هنوز میشماریم و آن به زندگی ما نزدیکتر است.
اما همین یک لایه پیچیدگی و درک را به جامعه چین افزوده است. چین در همه ابعاد بیرونی خود مدرن است، اما همچنان اعتقادات و احساسات قوی دارد چیزی که چین مدرن را به سنت هزاران ساله خود پیوند میدهد. قلب اصلی آن هنوز با ۱۲ علامت زودیاک چینی، با ۶۴ ستاره ۶ پَر «یی جینگ» موجود در «کتاب دگرگونیها» میتپد. آنها چیزی نیستند که هیچ چینی بهعنوان نشانهای از هویت، آن را جدی نگیرد، چیزی که چینیها را به فراتر از کشوری که در آن زیست میکنند، تبدیل کرده است.
در ظاهر امر، استفاده از تکنیکهای خارجی و ارزشهای چینی یک ایده قدیمی است. در واقع چیزی عمیقتر است زیرا تکنیکها و ارزشها نمیتوانند جدا در آورده شوند و مستمرا در ترکیبی فعال که با زمانه تغییر میکند، ممزوج میشوند.
سال نوی چینی، سنتی است که در بسیاری از کشورهایی که قبلا آن را گرامی میداشتند مثل ژاپن و کره جنوبی دیگر از رده خارج شد اما در چین همچنان قرص و پابرجا باقی مانده است. این یک نشانه هویت پس از صدها سال غربگرایی سریع بعد از سقوط «سلسله چینگ» در سال ۱۹۱۲ محسوب میشود.
این رویدادی مهم است چرا که مردم آن را درک میکنند. سال نوی چینی زمان دورهمی خانوادهها، شاد بودن در کنار هم، تعریف کردن و نوشیدن و بلند صحبت کردن است. سال نوی چینی آینده نادیده و نامشخص و پر از خطرات را به گذشته که برای ما شناخته شده و عزیز است، پیوند میدهد.
سال ۲۰۲۴ یک سال نوی چینی فوق العاده خواهد بود، سال اژدها. از ۱۲ علامت زودیاک سنتی، فقط «اژدهای چینی» یا «لونگ» اسطورهای و منحصربفرد برای چین است. این نماد «رود زرد»، مهد تمدن چین و قدرت امپراتوری است که نماد چین به شمار میرود.
سال نوی چینی ۱۰ فوریه (۲۱ بهمن) شروع شده و ۲۸ ژانویه ۲۰۲۵ (۹ بهمن ۱۴۰۳) پایان مییابد و فرصتها، تغییرات و چالشها را به مانند تمام سالها به ارمغان میآورد اما در سال ۲۰۲۴ این به شکلی ویژه درست است.
سال نوی چینی دیگر نوعی جشن فرهنگی جدا افتاده از بقیه دنیا نیست. چین بخشی از یک جهان گسترده است و فرهنگ چینی بخشی از آن محسوب میشود. اینجاست که عید بهار به نمادی تبدیل میشود که چین به جهان عرضه میکند و کمک فرنگ چینی به فرهنگ جهانی قلمداد میشود.