طرح روی جلد «اکونومیست»؛ تکرار استاندارد دوگانه غربیها در قبال چین
«اگر چین به انتشار آلایندههای کربنی کمک میکرد چه میشد؟» این به معنای آن است که چین «بزرگترین آلاینده جهان» است و تهدیدی برای جهان به حساب میآید. آنگاه طبق این منطق، چین باید فناوریهای سبز را توسعه دهد. اما چند لحظه صبر کنید. توسعه خودروهای برقی چین نیز به عنوان «حمله شدید» به جهان تلقی میشود.
دو طرح جلد مجله بریتانیایی «اکونومیست» در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۲۴ به شکلی روشن «استاندارد دوگانه» این نشریه را نشان میدهد. این مجله در طرح روی جلد سال ۲۰۱۳ خود با تیتر «بزرگترین آلاینده جهان» آلایندههای کربنی چین را به عنوان یک تهید جهانی به تصویر کشیده بود.
حالا اکونومیست با وجود توسعه سریع خودروهای برقی چین، طرح جلدی با تیتر «حمله شدید خودروهای برقی چین» منتشر کرده که در آن خودروها در حال برخورد به زمین هستند؛ این اقدام آشکارا نگرانیهای غرب را به تصویر کشیده علیرغم این حقیقت که محتوای مقاله آن با آنچه روی جلد آمده، متفاوت است.
این نشریه بدون توجه به اقدامات چین مداما آن را به عنوان یک تهدید به تصویر میکشد. این پروپاگاندای معمول به سبک غربی محسوب میشود.
ذهنیت و سکون فرهنگی متکبرانه و دیرینه غرب در پشت استانداردهای دوگانه رسانههای غربی، نهفته است. به طور خلاصه، این رویکرد همان «غرب محوری» است که ارزشها و سیستمهای غربی را به عنوان یگانه معیار تمدن بشری در نظر میگیرد.
بر اساس این نظریه، امپریالیسم غربی طبیعتا نقش «خدا»ی قادر مطلق را بر عهده دارد که میتواند همه چیز را دیکته کند و در عین حال دیگر کشورها فقط میتوانند از خواستههای آنها پیروی کنند.
امپریالیسم و هژمونی غربی قرنهاست که فراگیر بوده و به شکلی قابل توجه بر توسعه جامعه جهانی تاثیر گذاشته و نفوذ آن بر جهان امروز همچنان ادامه دارد.
وقتی چین به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای غیرغربی، یک مسیر توسعه متفاوت از غرب را بر میگزیند، به خاری در چشم قدرتهای هژمونی غربی تبدیل میشود.
غرب به منظور حفظ هژمونی و رهبری خود به حمله، مهار و سیاهنمایی چین روی میآورد و از استانداردهای دوگانه به عنوان یکی از تاکتیکهای خود، استفاده میکند.
وقتی چین در مرحله توسعه خود بود، غرب از هیچ تلاشی برای اعتبازدایی از انتشار آلایندههای کربنی چین دریغ نکرد. با این وجود با توجه به اینکه چین تدریجا ظهور یافت و مسئولیتهای بزرگ را برای کاهش آلایندههای کربنی و توسعه انرژی سبز بر عهده گرفت، غرب هم هراسناک شد و هم وحشتزده.
«نیه شوجیانگ» دانشیار دانشکده روزنامه نگاری و ارتباطات «گوانگمینگ» دانشگاه «علوم سیاسی و حقوق» چین بر این باور است که این ترس و وحشت ناشی از ناتوانی غرب برای مواجهه با افول خود و ناتوانیاش برای پذیرش جایگاه پیشرو چین در حوزههای مختلف از جمله حوزه خودروی برقی است.
این رویکرد در غیرحرفهای بودن رسانههای غربی هنگام گزارش درباره چین آشکار است.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۰ که پاندمی کرونا در سراسر جهان جولان میداد، چین تدابیری محدودکننده را برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، به اجرا درآورد. روزنامه «نیویورک تایمز» مدعی شد که این تدابیر به قیمت گزاف محدود شدن آزادیهای شخصی مردم به اجرا گذاشته میشوند.
با این وجود هنگامی که ایتالیا از این روش پیروی کرد و قرنطینه را در نواحی معین به اجرا گذاشت، این روایت به این صورت تغییر پیدا کرد که اقدامات محدودساز احتمالا برای مهار و شکست این ویروس ضروری است.
بازی با کلماتی که رسانههای غربی انجام میدهند، مردم را به یاد ترفند دیگری که آنها به کار گرفتهاند، میاندازد و آن «به چه قیمتی» است.
نگاهی به تیترهای برخی رسانههای غربی بیاندازیم؛ گاردین: «چین از تکرار تلفات غمبار کرونا در آمریکا اجتناب کرد اما به چه قیمتی؟»؛ فرانس ۲۴: اقتصاد چین به نظر در حال ثبات است اما به چه قیمتی؟» و بی بی سی: چین در حال هوشمندتر شدن است اما به چه قیمتی؟».
«شو لیانگ» دانشیار دانشکده روابط بینالملل دانشگاه «مطالعات بینالملل پکن» این سبک گزارش رسانههای غربی درباره چین را «روایت معکوس» توصیف کرد. به گفته او آنها از یک سو با اکراه دستاوردهای چین را تایید میکنند، اما از سوی دیگر، از روایتی معکوس برای زیر سوال بردن تاب آوری این رویکرد چین استفاده مینمایند.
با این حال صرف نظر از تاکتیکهای به کار گرفته شده توسط رسانههای غربی آنها نمیتوانند از افول غرب یا تغییر این حقیقت که چین در حال اوج گرفتن است، جلوگیری کنند.