کمربند و جاده؛ یک دهه پیشرفت حقوق بشر در مقیاس جهانی

با گذشت ۷۵ سال از انتشار «اعلامیه جهانی حقوق بشر»، سندی مهم در تاریخ حقوق بشر، حقوق و توسعه بشر جهانی هنوز دست به گریبان چالش‌های ترسناک مشکلات مستمری چون گرسنگی، جنگ، آلودگی محیط زیست و اختلاف توسعه روزافزون است.

ابتکار «کمربند و جاده» پیشنهادی چین طی دهه گذشته به شکلی قابل توجه به یک کالای عمومی بین‌المللی، یک سکوی همکاری جهانی و یک مسیر برای خوشبختی، کمک به کشورهای شریک در ترویج حفاظت از حقوق بشر و دستیابی به یک زندگی بهتر تبدیل شده است.

کمربند وجاده به تقاضای کاربردی جامعه بین‌المللی برای «ترویج توسه از طریق همکاری و حقوق بشر از طریق توسعه» پاسخ گفته است.

این ابتکار از زمان شروع آن در سال ۲۰۱۳، بر اساس همکاری صلح آمیز و منافع متقابل فعالیت کرده و در نتیجه بیش از سه چهارم کشورهای جهان و بیش از ۳۰ سازمان بین‌المللی را کنار هم قرار داده است.

کمربند و جاده تاثیری مثبت بر ترویج حقوق معیشتی و توسعه داشته—حقوقی که به شکلی خاص در کشورهای توسعه یافته که بیش از ۸۰ درصد جمعیت جهان را دارند، ضروری و فوری است.

حق توسعه همان طور که در اسناد متعدد شناخته شده بین‌المللی مانند «اعلامیه حق توسعه» در سال ۱۹۸۶ و «اعلامیه وین و برنامه اقدام» در سال ۱۹۹۳ به آن اشاره شده، به یک حق انسانی اساسی شناخته شده جهانی در جامعه بین‌الملل تبدیل شده است.

ابتکار کمربند و جاده با ایجاد توسعه اقتصادی و اجتماعی از طریق پروژه‌های مشارکتی به وسیله بهبود شرایط زندگی و بهداشت، ایجاد شغل و افزایش درآمد، به تضمین حق معیشت در سطح جهان کمک کرده است.

از کشور آفریقایی بوروندی گرفته یعنی جایی که کارشناسان فناوری کشاورزی چینی کشت برنج را برای تضمین غذای کافی مردم محلی گسترش داده‌اند، تا سنگال، که یک پروژه حفر چاه با تامین مالی چین نیازهای آبی یک‌هفتم جمعیت آن را برطرف می‌کند، همگی نشان دهنده تعهد کمربند و جاده به مقابله با مشکلات جهانی گرسنگی و آب شرب ناکافی است.

طبق ارزیابی‌های کاهش فقرِ «بانک جهانی»، پیش بینی می‌شود کمربند وجاده تا سال ۲۰۳۰، ۷.۶ میلیون نفر از کشورهای شریک این ابتکار را از فقر مطلق و ۳۲ میلیون نفر را از فقر متوسط خارج کند.

خدمات درمانی نیز از طریق همکاری کمربند و جاده شاهد یک رشد قابل توجه بود و شاهد آن پروژه‌هایی شامل «مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آفریقا» است که به کمک چین راه اندازی شده و پس از اتمام کار ساخت و ساز، نخستین موسسه در نوع خود در قاره آفریقا خواهد بود که مجهز به تاسیسات آزمایشگاهی پیشرفته است.

ضمنا حق کار افراد در کشورهای شریک کمربند و جاده از طریق همکاری این ابتکار محافظت شده است. به عنوان مثال شرکت‌هایی مثل «کارخانه فولاد اسمدروو» در صربستان از ورشکستگی نجات یافته و پروژه‌هایی مثل «راه آهن چین-لائوس» که مشاغل اساسی برای افراد محلی ایجاد کرده است.

آموزش یکی دیگر از اصول اساسی حقوق بشر محسوب می‌شود که آن هم از طریق همکاری کمربند و جاده، ارتقاء یافته است. چین از سال ۲۰۱۶ اقدام به راه اندازی «کارگاه‌های لوبان» در بیش از ۲۰ کشور شریک کمربند وجاده در آسیا، آفریقا و اروپا کرده و در این کارگاه‌ها برنامه‌هایی در حوزه‌های رباتیک صنعتی، انرژی جدید، اینترنت اشیاء و دیگر زمینه‌های تخصصی ارائه می‌دهد. این کارگاه‌ها تا کنون موفق به آموزش بیش از ۱۲ هزار نفر شده‌اند.

حق محیط زیست هم با توجه به تاکید ابتکار کمربند و جاده بر توسعه سبز و همکاری زیست‌محیطی از نظر دور نمانده است. پرژه‌هایی مثل «راه آهن استاندارد مومباسا-نایروبی» نشان دهنده تعهد کمربند وجاده به حفاظت از محیط زیست و ایجاد توسعه هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و اکولوژیکی است.

پیش‌بینی مثبتی وجود دارد که این ابتکار به ارائه کمک‌های جدید برای ساخت جهانی بهتر ادامه خواهد داد که در آن مردم همه کشورها بتوانند از حقوق گسترده‌تر، کافی‌تر و فراگیر‌تر برخوردار شوند و به توسعه جامع در سطحی بالاتر دست یابند.