از ناو «فوجیان» تا کشتی‌های کروز و LNG؛ جهش بزرگ چین در صنعت کشتیسازی
چین با راه‌اندازی ناو هواپیمابر «فوجیان» (اولین ناو هواپیمابر داخلی مجهز به منجنیق الکترومغناطیسی) و همچنین تکمیل و بهره‌برداری از اولین کشتی کروز بزرگ بومی خود به نام «آدورا مجیک سیتی»، اکنون در زمره رهبران جهانی ساخت کشتی‌های بزرگ حمل گاز طبیعی مایع (LNG) نیز قرار گرفته است.
در طول دوره چهاردهم برنامه پنج‌ساله (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵)، چین به تنها کشوری در جهان تبدیل شده که توانایی ساخت هر سه نوع اصلی از کشتی‌های پیشرفته را دارد: ناوهای هواپیمابر، کشتی‌های کروز بزرگ و کشتی‌های بزرگ حمل LNG، که مجموعاً به عنوان «سه مروارید بر تاج» صنعت کشتیسازی شناخته می‌شوند.
صنعت کشتیسازی چین توانایی جامع و جهانی خود را در تولید کشتی‌های فوق‌العاده بزرگ، پیشرفته و با ارزش افزوده بالا به نمایش گذاشته است.
لیو ارسن، معاون مدیر یک مرکز تحقیقاتی در شرکت دولتی کشتیسازی چین (CSSC)، سه عامل اصلی پشت این موفقیت را توسعه مبتنی بر نوآوری، توسعه خوشه‌ای و توسعه هماهنگ صنعتی دانست.
لیو گفت: «صنعت کشتیسازی چین به مدت ۱۵ سال متوالی در جهان پیشتاز بوده است.»
وی افزود در طول دوره چهاردهم برنامه پنج‌ساله، شرکت‌های چینی ۶۴.۲ درصد از سفارش‌های جهانی کشتی‌های جدید را دریافت کرده‌اند که نسبت به دوره سیزدهم برنامه پنج‌ساله (۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰) افزایش ۱۵.۱ درصدی را نشان می‌دهد.
از سال ۲۰۲۱، روند تحول و ارتقای صنعت کشتیسازی چین سرعت گرفته است. فناوری‌های هوشمندی مانند بازرسی دیجیتال و ربات‌های رنگ‌آمیزی بیش از پیش در فرآیند ساخت به کار گرفته می‌شوند. کشتی‌های پیشرفته مانند کشتی‌های بزرگ حمل LNG، کشتی‌های کانتینری فوق بزرگ و کشتی‌های حمل خودرو اکنون به‌ترتیب ۹.۳ درصد، ۱۸ درصد و ۶ درصد از بازار را تشکیل می‌دهند.
کشتی «المشبیه»، با ظرفیت ۱۷۴ هزار متر مکعب، در ماه جولای به پروژه حمل‌ونقل LNG شرکت قطر انرژی تحویل داده شد. این ششمین کشتی حمل LNG بود که شرکت کشتیسازی هودونگ-جونگ‌هوا (گروه) برای این پروژه تحویل داده و مجموع تحویل‌های این شرکت را به ۵۱ فروند رسانده است.
سونگ وی، مهندس ارشد شرکت هودونگ-جونگ‌هوا، گفت: «از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۵، سهم بازار جهانی ما از ۸ درصد به حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.»
عامل اصلی این پیشرفت، افزایش نرخ بومی‌سازی تجهیزات کلیدی بوده است. ونگ هونگ‌بینگ، مدیرکل شرکت، گفت: «نخستین کشتی حمل LNG تنها به حدود ۲۰ تأمین‌کننده چینی متکی بود، اما اکنون بیش از ۱۳۰ شرکت داخلی از سراسر زنجیره صنعتی از ما پشتیبانی می‌کنند.»
او افزود: در پایگاه تولیدی شرکت در جزیره چانگ‌شینگ شانگهای، تولید سالانه کانتینرهای عایق‌بندی‌شده به ۴۰۰ هزار واحد رسیده و نرخ بومی‌سازی قطعات از ۶۲ درصد در پایان سال ۲۰۲۰ به ۷۵ درصد در حال حاضر افزایش یافته است.
هم‌زمان با حرکت صنعت جهانی کشتیرانی به سوی پایداری، شرکت هودونگ-ژونگهوا در حال گسترش تخصص خود در فناوری‌های ذخیره‌سازی برودتی و حمل‌ونقل به حوزه‌های جدید است. سونگ گفت: «کشتی‌های سبز اکنون ۸۰ درصد از کل سفارش‌های ما را تشکیل می‌دهند.»
دومین کشتی کروز بزرگ ساخت داخل چین، «آدورا فلورا سیتی»، مراحل تجهیز خود را در شرکت کشتیسازی شانگهای وایگائوکیائو، یکی دیگر از شرکت‌های تابعه CSSC، آغاز کرده است. در مقایسه با کشتی قبلی، «آدورا مجیک سیتی»، زمان ساخت «آدورا فلورا سیتی» بیش از دو ماه کاهش یافته است.
به گفته چن گِانگ، مدیرکل شرکت شانگهای کشتیسازی وایگائوکیائو، چالش اصلی در ساخت یک کشتی کروز بزرگ، مدیریت پروژه‌ای با مقیاس گسترده است. او گفت: «در زمان‌های اوج کار، تا ۴ هزار کارگر به‌طور هم‌زمان در ۲۰ عرشه فعالیت می‌کنند.»
چن افزود: «بازار کشتی‌های کروز چین ظرفیت عظیمی دارد. ما باید توان طراحی مستقل خود را تقویت کنیم و اطمینان یابیم که زیبایی‌شناسی چینی در سفر این کشتی‌ها بر پهنه دریاها نمایان باشد.»
به گفته لیو، ساخت این سه نوع کشتی نشان‌دهنده پیشرفت‌های چین در ادغام سامانه‌ها، استفاده از مواد پیشرفته، تولید دقیق، طراحی دیجیتال و فناوری ساخت است. این پیشرفت‌ها توان نوآوری مستقل چین در تجهیزات پیشرفته را به میزانی قابل توجه افزایش داده و رقابت‌پذیری کلی زنجیره صنعتی کشور را تقویت کرده است.
