از پکن تا جهان؛ فصلی نو در برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان
شرح عکس: خانم جنگ مدیر دبیرستان دخترانه هواپینگ، دانش‌آموزانش را هنگام بازگشت از محل برگزاری آزمون ورودی دانشگاه سراسری به مدرسه، نظاره می‌کند. (۷ ژوئن ۲۰۲۴)
هر صبح در دبیرستان دخترانه هواپینگ در استان یون‌نان (جنوب غربی چین)، حیاط مدرسه با شعاری پرشور طنین‌انداز می‌شود: «من برای آن زاده شده‌ام که کوه باشم، نه نهر؛ به قله‌های بلند صعود کنم و دره‌ها را زیر پایم بگذارم.» پشت این صدا، خانم جانگ گوی‌می، بنیان‌گذار مدرسه، ایستاده است. او در دهه شصت زندگی خود، در حالی که با بیماری دست و پنجه نرم می‌کند، همچنان بیش از ۱۸ ساعت در روز را وقف دانش‌آموزانش می‌کند. جانگ با بلندگو در دست، به نمادی زنده از باز شدن درهایی بدل شده که روزگاری فقر بر آنها قفل زده بود.
نمونه‌های مشابه او در سراسر کشور دیده می‌شود. نابرابری جنسیتی در آموزش اجباری تقریباً ریشه‌کن شده است. از سال ۲۰۱۵ تاکنون، نرخ ثبت‌نام دختران در مدارس ابتدایی بالای ۹۹.۹ درصد باقی مانده است. امروز، زنان نزدیک به نیمی از جمعیت دانشگاهی کشور را تشکیل می‌دهند و حضورشان در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات ــ حوزه‌هایی که زمانی عمدتاً در اختیار مردان بود ــ رو به افزایش است.
پیشرفت در حوزه مراقبت‌های بهداشتی نیز چشمگیر است. بیش از ۴۸۰ میلیون زن از خدمات غربالگری رایگان سرطان دهانه رحم و سینه بهره‌مند شده‌اند. میزان مرگ‌ومیر مادران به ۱۵.۱ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده کاهش یافته است؛ آماری که فراتر از بسیاری از کشورهای با درآمد متوسط رو به بالاست.
شرح عکس: فضانورد وانگ یاپینگ از کپسول بازگشت فضاپیمای شن‌جو-۱۳ در محل فرود دونگ‌فنگ در منطقه خودمختار مغولستان داخلی در شمال چین خارج شد.(۱۶ آوریل ۲۰۲۲)
از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی تا فضا و از روستاهای دورافتاده تا پلتفرم‌های آنلاین، زنان چین روایت تازه‌ای از مسیر توسعه کشور را شکل داده‌اند. کشف آرتمیسینین توسط تو یویو، برنده جایزه نوبل، جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان نجات داد. وانگ یاپینگ، فضانورد چینی، نخستین زن کشور بود که پیاده‌روی فضایی انجام داد و با آموزش از مدار، الهام‌بخش نسل جوان شد. در همین حال، لی زیچی، وبلاگ‌نویس مشهور، فرهنگ سنتی چین را به جهانیان معرفی کرد و بیش از ۲۷ میلیون دنبال‌کننده را مجذوب خود ساخت.
تحول ناشی از اقتصاد دیجیتال نیز به همان اندازه برجسته است. اکنون ۵۷ میلیون زن چینی در تجارت الکترونیک، پخش زنده و فعالیت‌های دیجیتال حضور دارند. تنها پلتفرم وی‌چت تنسنت، ۱۴.۴۷ میلیون فرصت شغلی برای زنان ایجاد کرده است. بیش از نیمی از کارآفرینان دیجیتال زن هستند؛ بسیاری از آنان از روستاها برخاسته‌اند، جایی که کسب‌وکار آنلاین نه فقط به معنای استقلال مالی، بلکه نشانه‌ای از شکوفایی دوباره اقتصاد محلی است.
تعهد چین به برابری جنسیتی محدود به داخل مرزها نبوده است. از زمان پیوستن به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان در سال ۱۹۸۰، این کشور کوشیده است تا پیشرفت ملی را با مسئولیت جهانی همسو کند. چین با همکاری نهادهایی چون زنان سازمان ملل و برنامه توسعه سازمان ملل، صدها هزار زن از بیش از ۱۸۰ کشور و منطقه را آموزش داده و تجربه خود در زمینه سلامت مادران، آموزش و کارآفرینی را به اشتراک گذاشته است.
در داخل نیز برنامه‌هایی طراحی شده که به الگوهایی جهانی تبدیل شده‌اند. پروژه «جوانه‌های بهاری» که در سال ۱۹۸۹ آغاز شد، با تأمین ۳.۴۴ میلیارد یوان (۴۸۳.۵۲ میلیون دلار) به ۴.۳۶ میلیون دختر امکان داد دوباره به مدرسه بازگردند. پروژه «آب‌انبار مادر» نیز آب آشامیدنی سالم را به ۳.۹۵ میلیون زن و خانواده‌هایشان در مناطق دچار خشکسالی رسانده است. چنین ابتکاراتی که ریشه در مسیر توسعه داخلی چین دارند، اکنون از طریق همکاری جنوب-جنوب با دیگر کشورها به اشتراک گذاشته می‌شوند. چه در قالب پروژه‌های تجارت الکترونیک برای کاهش فقر و چه از طریق برنامه‌های آموزشی برای توانمندسازی دختران روستایی، چین همچنان راهکارهای عملی در اختیار جهان قرار می‌دهد.
سه دهه پس از چهارمین کنفرانس جهانی زنان، پکن بار دیگر آماده میزبانی نشست رهبران جهان در زمینه برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان است.
سفر چین در حمایت از حقوق زنان همچنان ادامه دارد. از پکن تا جهان، این پیام آشکارا منتقل می‌شود که توانمندسازی زنان تنها یک اولویت ملی نیست، بلکه سهمی در آینده مشترک بشریت است.