جنجال تیکتاک و آشکار شدن کوتهبینی ایالات متحده
در اقتصاد دیجیتال جهانی امروز که به شدت در هم تنیده است، سرنوشت یک برنامه رسانه اجتماعی مانند تیکتاک به کانون اصلی اصطکاکهای اقتصادی و تجاری میان چین و ایالات متحده تبدیل شده است. این واقعیت در ظاهر عجیب، تناقضهایی عمیق را در نظم اقتصادی بینالمللی موجود نمایان میکند. رقابت بر سر امنیت دادهها و حقوق شرکتها از موضوع بقای تیکتاک فراتر رفته و اکنون به آزمونی بزرگ برای قوانین تجارت جهانی، انصاف بازار و نحوه تعامل قدرتهای بزرگ بدل شده است.
جنجال تیکتاک نشان میدهد که چگونه نظم اقتصادی و تجاری جهان تحت منطق هژمونیک ایالات متحده دچار تحریف شده و در عین حال ضرورت عبور از این بنبست از طریق گفتوگویی منطقی را برجسته میکند.
تیکتاک از زمان ورود به بازار ایالات متحده، با خلاقیت بالا، محتوای متنوع و تجربه کاربری ساده و جذاب خود به سرعت در سراسر این کشور محبوب شد و به ویژه میان جوانان آمریکایی جایگاه ویژهای پیدا کرد. این برنامه نه تنها به کاربران آمریکایی بستری برای ابراز وجود و به اشتراک گذاشتن سبک زندگیشان داده است، بلکه شور و تحرک تازهای را به اقتصاد خلاق ایالات متحده تزریق کرده و به ایجاد مشاغل و منافع اقتصادی یاری رسانده است.
برای پاسخ به نگرانیهای امنیت داده در ایالات متحده، تیکتاک امتیازهای مهمی داده است. این شرکت «پروژه تگزاس» را راهاندازی کرد تا دادههای کاربران آمریکایی در سرورهای اوراکل ذخیره شود و در داخل ایالات متحده باقی بماند، به ممیزیهای مستقل و شخص ثالث تن داد و حتی با واگذاری کنترل الگوریتم موافقت کرد.
با این حال، دولت ایالات متحده همچنان ابراز نارضایتی میکند. هدف واقعی آن آشکار است: استفاده از مفهوم «امنیت» به عنوان ابزاری برای مهار توان رقابتی شرکتهای فناوری چینی و حفظ انحصار ایالات متحده بر اقتصاد دیجیتال جهانی.
رشد سریع فناوری چین، فشاری بیسابقه را بر ایالات متحده وارد کرده است و موفقیت جهانی تیکتاک نمونهای روشن از نوآوری فناوری چین محسوب میشود. آمریکا با سرکوب شرکتهایی مانند تیکتاک تلاش دارد از پیشرفت صنعت فناوری چین جلوگیری کند و رهبری جهانی خود در این حوزه را تثبیت کند؛ اقدامی که چیزی جز کوتهبینی و خودخواهی نیست.
این اقدامات نه تنها شرکتهای چینی، بلکه خود آمریکا و اقتصاد جهانی را نیز متضرر کرده است. در داخل کشور، چنین رویکردی به اعتبار بینالمللی بازار ایالات متحده و اعتماد مصرفکنندگان آسیب رسانده است.
کشوری که مکرراً از ابزارهای اداری برای دخالت در عملکرد عادی بازار استفاده میکند، در جذب اعتماد سرمایهگذاران و شرکتهای بینالمللی به محیط اقتصادی خود با مشکل جدی روبهرو خواهد شد. این موضوع تمایل شرکتهای خارجی برای سرمایهگذاری و فعالیت در ایالات متحده را کاهش داده و در نهایت رشد اقتصادی و اشتغالزایی در این کشور را تحت تأثیر قرار میدهد.
در همین شرایط، مذاکرات تجاری و اقتصادی چین و ایالات متحده که از یکشنبه ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) در اسپانیا آغاز شده، فرصتی حیاتی برای حل اختلافها به شمار میرود. رسیدگی به نگرانیهای یکدیگر از طریق گفتوگو بهترین راهحل برای همه طرفهاست. چین همواره بر احترام متقابل و مشورت برابر تأکید داشته و پیگیر ارتباط و همکاری با ایالات متحده است. چین از واشنگتن میخواهد تعصب را کنار بگذارد، با نگاهی منطقی و عملگرایانه برخورد کند و در جهت منافع مشترک همکاری داشته باشد.
ایالات متحده برای حفظ منافع خود، باید از اقدامات مخرب و خودزنیهای اقتصادی دست بردارد. ایجاد محیطی باز، عادلانه، منصفانه و بدون تبعیض برای فعالیت شرکتهای خارجی از جمله تیکتاک، نه تنها به سود این شرکتها بلکه به نفع اقتصاد ایالات متحده نیز خواهد بود. بازاری باز و فراگیر میتواند مشاغل و سرمایهگذاریهای بیشتری جذب کند و تنوع و نوآوری اقتصادی این کشور را تقویت نماید.
چین و آمریکا به عنوان دو اقتصاد بزرگ جهان وظیفه دارند ثبات و رشد اقتصاد جهانی را حفظ کنند. در عرصه تجارت و اقتصاد، این دو کشور باید اختلافات خود را از راه گفتوگو، مشورت و همکاری برطرف سازند و در کنار هم ساختار مدیریت اقتصادی جهانی را به شکلی باز، فراگیر، متوازن و بر پایه تقسیم منافع گسترش دهند. این مسیر نه تنها با منافع بنیادین مردم چین و آمریکا، بلکه با منافع مشترک ملتهای سراسر جهان نیز همخوانی دارد.