مخالفت ژاپن، ضرورت بزرگداشت پیروزی چین در برابر تجاوز این کشور را پررنگ‌تر می‌سازد
فراموشکاری ژاپن
خیراً خبرگزاری کیودو ژاپن به نقل از «منابع دیپلماتیک» گزارش داد که دولت ژاپن از طریق «سفارتخانه‌های خود در خارج از کشور» و دیگر کانال‌های دیپلماتیک، از برخی کشورها «خواسته» تا در رژه نظامی و دیگر برنامه‌هایی که چین به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ مقاومت مردم چین علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم برگزار خواهد کرد، شرکت نکنند. ژاپن با استناد به دلایلی همچون «تأکید بیش از حد بر تاریخ» و «لحن ضد ژاپنی»، به کشورهای دیگر «اطلاع» داده که حضور رهبرانشان باید با دقت بررسی شود. اگر این گزارش صحت داشته باشد، نه فقط برداشت نادرست ژاپن از تاریخ جنگ جهانی دوم و نگاه غلط آن به چین را آشکار می‌سازد، بلکه تحریکی آشکار علیه عدالت تاریخی و نظم بین‌المللی پس از جنگ، خرابکاری عمدی در بنیان صلح در آسیا و جهان، و اهانتی به تمام ملت‌هایی است که از تجاوز نظامی ژاپن رنج برده‌اند.
مراسم باشکوه گرامیداشت هشتادمین سالگرد پیروزی در جنگ مقاومت مردم چین علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم، در تاریخ ۳ سپتامبر (۱۲ شهریور) در میدان تیان‌آن‌من پکن برگزار خواهد شد. هدف چین از بزرگداشت این پیروزی، یادآوری تاریخ، ادای احترام به جان‌باختگان، پاسداشت صلح و گشودن راهی برای آینده است. این مراسم هم بازتابی روشن از حافظه تاریخی چین از جنگ جهانی دوم است و هم فرصتی مهم برای جامعه جهانی تا آرمان مشترک ضد فاشیسم را گرامی دارند. مردم چین طی ۱۴ سال مقاومت سخت در برابر تجاوز ژاپن، فداکاری‌های عظیمی کردند و سهمی فراموش‌نشدنی در پیروزی جنگ جهانی ضد فاشیسم ایفا کردند. بنابراین، برگزاری مراسم یادبود روز پیروزی برای چین اقدامی مشروع و بی‌نیاز از هرگونه انتقاد است.
ادعای اینکه فعالیت‌های یادبود چین «ماهیت ضد ژاپنی» دارد، مغالطه‌ای گمراه‌کننده و با هدف منحرف کردن افکار عمومی است. نظم بین‌المللی پس از جنگ بر پایه محاکمه کامل جنایات فاشیسم و نظامی‌گری بنا شد.
اسنادی بین‌المللی همچون اعلامیه قاهره و اعلامیه پوتسدام، به وضوح از ژاپن خواسته‌اند تا تاریخ تجاوزات خود را، که نتیجه‌ای غیرقابل انکار از پیروزی بود، بپذیرد. مراسم یادبود چین اقدامی مشروع برای گرامیداشت شهدا، یادآوری به جهانیان و پاسداشت این نظم است. این مراسم ماهیتا هیچ تفاوتی با بزرگداشت‌های مشابه پیروزی در جنگ جهانی دوم در دیگر کشورها ندارد. متهم کردن فعالیت‌های یادبود چین به «ضد ژاپنی بودن»، سال‌هاست حربه نیروهای راست‌گرای ژاپنی برای تحریف واقعیت‌ها بوده است. برخی جریان‌ها در ژاپن عمداً «نظامی‌گری ژاپن» را با «مردم ژاپن» یکی دانسته‌اند تا تقابل ایجاد کرده و خود را در جایگاه قربانی قرار دهند. اما در حقیقت، هم مردم چین و هم مردم ژاپن قربانی نظامی‌گری ژاپن بودند. اگر چنین تحریف‌های آشکاری امروز از سوی دولت ژاپن تکرار شود، بار دیگر نشان می‌دهد که برخی نیروها همچنان به‌دنبال بازنویسی تاریخ هستند و هدفشان انکار کامل مسئولیت تاریخی ژاپن به‌عنوان متجاوز در جنگ جهانی دوم است.
اگر این منطق ژاپن تعمیم داده شود، تناقض آن آشکار می‌شود. تصور کنید اگر دولت آلمان از کشورهای اروپایی «بخواهد» که در مراسم بزرگداشت پیروزی بر آلمان نازی شرکت نکنند، آیا این به معنای انکار ضرورت یادآوری جنایات نازی‌ها نیست؟ کشورهای اروپایی هر ساله مراسم یادبود گوناگونی مانند سالگرد آزادسازی اردوگاه آشویتس یا سالگرد عملیات نرماندی را برگزار می‌کنند. این مراسم‌ها نیز بر تاریخ متمرکزند، اما با هدف زنده نگه داشتن درس‌های تلخ گذشته و جلوگیری از تکرار فجایع.
برای چین، به‌عنوان یکی از پیروزان اصلی جنگ جهانی دوم و عضو بنیانگذار سازمان ملل متحد، برگزاری چنین یادبودهایی دقیقاً در راستای رفتار مسئولانه یک قدرت بزرگ است. اگر ژاپن واقعاً به‌دنبال صلح باشد، باید به‌طور شفاف تاریخ خود را بازنگری کرده و با مشارکت و حمایت از فعالیت‌های یادبود چین، این بازنگری را به عمل واقعی تبدیل کند.
مسئله اساسی‌تر آن است که ژاپن همچنان فاقد تأمل جدی بر تاریخ جنگ و جنایات تجاوزکارانه خود است و همین موضوع به مانعی بزرگ برای وحدت و همکاری شرق آسیا و خطری جدی برای صلح و ثبات منطقه بدل شده است.
دولت ژاپن در سال‌های اخیر، مسیری بی‌سابقه از گسترش نظامی پس از جنگ را در پیش گرفته و تلاش کرده از محدودیت‌های نظام بین‌المللی پس از جنگ فراتر رود، رویارویی ژئوپلیتیکی ایجاد کند و تنش‌های منطقه‌ای را افزایش دهد. چنین اقداماتی نه فقط زمینه همکاری و اتحاد منطقه را تضعیف می‌کند، بلکه روند همگرایی منطقه‌ای را نیز مختل خواهد ساخت.