تجارت خارجی چین در مسیر صعود؛ «حلقه دوستان» جهانی گسترده‌تر می‌شود
«من در عرض یک ماه حداکثر ۲۱۲ سفارش را مدیریت کردم.» جانگ یائو، کارمند تازه‌وارد بخش اسناد تجارت خارجی، مسئول تهیه اسنادی مانند بارنامه‌های حمل و نقل برای مسیرهایی از جمله تایلند، اندونزی، فیلیپین و سنگاپور است و مشتریان را از زمان حرکت و رسیدن مطلع می‌کند. او می‌گوید: «حجم استاندارد سفارش ما ۱۳۵ مورد در ماه است، اما میانگین سفارش‌های من در ماه‌های اخیر حدود ۱۸۰ سفارش بوده است.»
به گفته جانگ، یک مسیر دیگر در همین مجموعه که مشتریان آن از ویتنام هستند، حتی با «انفجار سفارش» شدیدتری مواجه است: «آنها بیشتر از من اضافه‌کاری دارند.»
مشغله کاری جانگ یائو نمونه‌ای از وضعیت تجارت خارجی چین طی نیمه اول سال جاری میلادی است. در حالی که ایالات متحده فشارهای سنگینی را از طریق «تعرفه‌های متقابل» اعمال می‌کند، صادرات کالاهای تجاری چین همچنان انعطاف‌پذیری بالایی از خود نشان داده است و همین عامل نقش مهمی در رشد غیرمنتظره اقتصاد ایفا کرده است. این عملکرد نتیجه ترکیب تنوع شرکای تجاری، سیاست‌های عملی و نظام‌های تولیدی پایدار و در حال پیشرفت بوده است.
«مهم نیست چقدر از هم دور باشیم، هنوز همسایه‌ایم.» این «حلقه دوستان» که روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود، پشتوانه اصلی تجارت خارجی چین بوده است.
بر اساس آمار گمرک، تا پایان سال ۲۰۲۴، چین شریک تجاری اصلی بیش از ۱۵۰ کشور و منطقه در جهان شده است. طی پنج ماه اول ۲۰۲۵، ارزش صادرات چین به آفریقا، آسه‌آن، آمریکای لاتین و اتحادیه اروپا به ترتیب ۲۰.۲ درصد، ۱۳.۵ درصد، ۱۰.۶ درصد و ۷.۷ درصد افزایش یافته است که به ترتیب ۱۳، ۶.۳، ۳.۴ و ۰.۵ درصد بالاتر از نرخ رشد کلی صادرات در همین دوره است.
ون بین، اقتصاددان ارشد بانک مین‌شنگ، می‌گوید تعمیق همکاری با اقتصادهای غیرآمریکایی، عامل اصلی فراتر رفتن صادرات چین از پیش‌بینی‌ها طی نیمه اول امسال بوده است. به باور او تمرکز صادرات به سمت مناطق غیرآمریکایی مانند آسه‌آن، اتحادیه اروپا و خاورمیانه در حال افزایش است.
ون بین افزود: «مقصد صادرات همان پایانه تقاضاست و تمرکز بر بازارهای غیرآمریکایی هدف این انتقال بوده است.»
او تاکید دارد که سیاست «تعرفه‌های متقابل» ایالات متحده حتی به قیمت آسیب زدن به منافع متحدانش، حمایت بی‌قید و شرطی از تجارت جهانی را ادعا کرده و چین از این فرصت برای تنوع شرکای تجاری و پراکنده‌سازی ریسک‌های تعرفه‌ای استفاده کرده است.
در مواجهه با شرایط خارجی پیچیده، چین قاطعانه سیاست درهای باز سطح بالا را گسترش داده، همکاری با شرکای تجاری را تقویت کرده و با اقدامات عملی به ناپایداری محیط خارجی پاسخ داده و انعطاف پذیری تجارت خارجی خود را افزایش داده است.
وزرای اقتصاد و تجارت چین و آسه‌آن در ۲۰ مه (۳۰ اردیبهشت) از تکمیل مذاکرات منطقه آزاد تجاری چ·ین-آسه‌آن نسخه ۳.۰ خبر دادند. از ۱۶ تا ۱۸ ژوئن (۲۶ تا ۲۸ خرداد)، در دومین اجلاس چین-آسیای مرکزی، چین با پنج کشور منطقه به ۱۱۰ توافق همکاری رسید. همچنین از ۳ تا ۴ جولای (۱۲ تا ۱۳ تیر)، دومین جلسه کمیته مشترک توافق تجارت آزاد چین و گرجستان و نخستین دور مذاکرات برای ارتقای آن در پکن برگزار شد.
تنها با تقویت نوآورانه انعطاف‌پذیری می‌توان در برابر آشفتگی‌ها آرام ماند. در سال‌های اخیر، صنعت تولید چین به روند رشد خود ادامه داده و به سمت سبز شدن، هوشمند‌سازی و دیجیتالی شدن حرکت کرده و برند «ساخت چین» را درخشان‌تر کرده است.
رئیس یک شرکت باتری لیتیومی در فوجیان می‌گوید: «برخی کشورها زیرساخت‌های صنعتی ضعیفی دارند و قادر به تولید یا پردازش اولیه مواد اولیه نیستند. نه کیفیت محصولات و نه زمان تحویل آنها پاسخگوی نیاز شرکت‌های اروپایی و آمریکایی نیست.»
وی افزود که در حالی که برخی محصولات الکترونیکی مصرفی تقاضای زیادی دارند، اما ظرفیت تولید دیگر کشورها محدود است و به همین دلیل تحت تاثیر سیاست‌های تعرفه‌ای قرار نمی‌گیرند.
آمار گمرک نشان می‌دهد که طی پنج ماه نخست ۲۰۲۵، صادرات محصولات با فناوری پیشرفته چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۷.۴ درصد افزایش یافته است. در این میان، ارزش صادرات محصولات حوزه زیست‌فناوری، فناوری تولید یکپارچه رایانه‌ای، اپتوالکترونیک و فناوری‌های الکترونیکی به ترتیب ۳۵.۹ درصد، ۱۹.۱ درصد، ۱۲.۷ درصد و ۱۱.۴ درصد رشد داشته که بسیار چشمگیر است.
طبق گزارش «چشم‌انداز اقتصادی و مالی چین برای سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵» که مؤسسه تحقیقات بانکداری چین منتشر کرده، هم اکنون محصولاتی مانند لوازم الکترونیکی مصرفی، باتری‌های لیتیومی و دیگر اقلام فناورانه جایگاه مهمی در زنجیره تامین جهانی دارند. همچنین محصولات سرمایه‌بر و دارای فناوری بالا مانند موتور، لوازم برقی، خودرو و قطعات آن، محصولات پلاستیکی و کشتی‌ها از رقابت‌پذیری جهانی بالایی برخوردارند و در آینده، صادرات این گروه همچنان به رشد سریع خود ادامه خواهد داد
