آمریکا، بازنده بزرگ جنگ تراشه ها
با وجود اینکه ایالات متحده در فناوری تراشههای هوش مصنوعی پیشرفت قابل توجهی داشته، اما پیشرفت سریع چین در تولید و توسعه این تراشهها به ویژه در سال های اخیر بسیار قابل توجه است به عنوان رقیبی بسیار جدی برای آمریکا، حتی به گفته برخی کارشناسان ممکن است چین در آینده ای نزدیک با ربودن گوی سبقت از آمریکا، قدرت اول ساخت تراشه های مورد نیاز برای صنعت هوش مصنوعی شود.
بنابراین نگرانی آمریکا از سرعت اعجاب انگیز چینی ها در زمینه فناوری هوش مصنوعی و دستیابی به استقلال کامل در زمینه ساخت و توسعه انواع تراشه ها، باعث شده تا ایالات متحده محدودیت های سختگیرانه ای را در زمینه صادرات تراشه ها به عنوان مغز متفکر فناوری هوش مصنوعی ، به چین اعمال کند؛ محدودیت هایی که می تواند نتایج کاملا عکس و به ضرر خود ایالات متحده به دنبال داشته باشد و به یک موتور محرک برای افزایش سرعت پیشرفت چینی ها تبدیل شود.
“جنسن هوانگ”، مدیرعامل شرکت آمریکایی “انویدیا” NVIDIAدر حوزه فناوری هوش مصنوعی، که معمولاً از اظهارنظرهای سیاسی خودداری میکند تا باعث رنجش دولت آمریکا نشود، اخیراً اقدام به انتقاد صریح از دولت آمریکا بخاطر اعمال محدودیت های شدید صادرات تراشه ها به چین کرده و اذعان کرده است که این اقدامات محدود کننده، عملا «شکست خورده» است زیرا نه تنها موجب متوقف کردن چین نمی شود، بلکه این کشور را وادار به حرکت با شتاب و سرعت بیشتر در مسیر توسعه و عرضه محصولات خود کرده است.
رئیس این شرکت آمریکایی پیشرو در تولید پردازندههای هوش مصنوعی، با انتقاد از سیاستهای متوالی دولت آمریکا در مورد محدودیت صادرات تراشهها، با تصمیم واشنگتن برای ممنوعیت نوآوریهای “انویدیا” که بهطور خاص برای بازار چین طراحی شده بودند، مخالفت کرد. پیشبینی میشود این ممنوعیت، در سهماهه دوم سال ۲۰۲۵، دست کم هشت میلیارد دلار از میزان فروش این شرکت بزرگ فناوری آمریکایی بکاهد.
هوانگ گفت محدودیتهای صادراتی دولت آمریکا، در واقع به نوعی به شرکت های رقیبب در چین، بهویژه شرکت های “تنسنت” و “هواوی” کمک کرده است زیرا آنها توانسته اند سختافزارهای رقابتی هوش مصنوعی را توسعه بدهند. او گفت که چهار سال پیش، انویدیا ۹۵ درصد از سهم بازار چین را در اختیار داشت، اما امروز این رقم به ۵۰ درصد کاهش یافته و سهم باقیمانده بازار، در اختیار فناوری چینی است، که نشان میدهد اگر انویدیا در صحنه نبود، فناوریهای محلی زیادی مورد استفاده قرار میگرفت.
اما باید توجه داشت که اظهارات هوانگ تا حدی نادرست است. شرکتهای چینی مدتها قبل از اقدامات تبعیضآمیز دولت آمریکا، روند ساخت و توسعه تراشهها را آغاز کرده بودند، زیرا مدتها قبل، پیشبینی میکردند که آمریکا روزی چنین اقدامات وسیاست های محدودکننده ای را انجام خواهد داد.
یکی از کلیدهای موفقیت چین به ویژه در حوزه توسعه فناوری های نوین و هوش مصنوعی، پایبندی آن به برنامهریزی بلندمدت، و انجام پیش بینی های لازم برای دهه های آینده است. سالها پیش، رهبری چین به نکته مهم توجه داشت که این کشور باید با آمریکا بهویژه در حوزههای فناوری پیشرفته، مدرنیزاسیون و توسعه باکیفیت وارد رقابت شود.
آمریکا با اذعان به پیشرفتهای چین در حوزه تولید فناوری تراشههای هوش مصنوعی، به شرکتهای آمریکایی هشدار داده است که از استفاده از این تراشهها، از جمله پردازندههای آسند(Ascend) هواوی، خودداری کنند تا از تبلیغ و گسترش جهانی آن جلوگیری شود. وزارت بازرگانی چین این اقدام را محکوم کرد و از آمریکا خواست «بلافاصله اشتباهات خود را اصلاح کند» و از اقدامات «تبعیضآمیز» دست بردارد.
چین از مدتها پیش با پیشبینی احتمال اقدامات تبعیضآمیز آمریکا، راهکارهای مقابلهای را برای به چالش کشیدن شرکتهای آمریکایی از نظر اقتصادی طراحی کرده است.
اقدامات و سیاستهای تبعیضآمیز آمریکا باعث ایجاد نگرانیهای زیادی در میان تولیدکنندگان تراشه این کشور شده است، بهویژه به این دلیل که سهم شرکتهای چینی حدود ۵۰ درصد از بازار جهانی گوشیهای هوشمند و ۱۵ درصد از بازار جهانی کامپیوتر است.
شرکت آمریکایی “آنسمی” Onsemi برآورد کرده است که تراشههای تولیدی این شرکت، در نیمی از خودروهای الکتریکی چین استفاده میشود. با وجود اینکه شرکتهای چینی سالها بزرگترین خریداران تراشههای ساخت آمریکا بودهاند، اما در سال های اخیر سرمایهگذاری سنگینی در تحقیق و توسعه تراشهها در داخل چین انجام دادهاند و در نتیجه افزایش بومیسازی این صنعت در داخل چین، نهتنها شرکتهای چینی، بلکه برخی شرکتهای خارجی فعال در چین نیز در حال خرید تراشه ها و نیمههادیهای ساخت چین هستند.
نتایج عکس اقدامات آمریکا در محدودکردن صادرات تراشه ها به چین، بار دیگر نشان میدهد که ایجاد اختلال در رقابت در بازارهای جهانی به ضرر خود کسانی است که این اختلالات را ایجاد می کنند. دولت آمریکا که تصور می کرد با محدود کردن صادرات تراش ها، می تواند به شرکت های تولیدی داخلی خود کمک کند، اما به نتیجه معکوس رسیده است. همچنین ، بار دیگر ثابت شده که برنامهریزی بلندمدت نقطه قوت اصلی مقامات و نهادهای نظارتی و کسبوکارهای چینی است. بارها ثابت شده که شرکتها تنها در یک محیط رقابتی منصفانه میتوانند رشد کنند. اما متأسفانه، دولت آمریکا، از سر لجبازی و خودخواهی، همچنان اصرار به تکرار اشتباهات خود دارد ولی باید بداند وقت آن است که از اشتباهات خود درس بگیرد