انرژی بخشیدن به همکاری چین و اروپا
رهبران جهان در ماه نوامبر برای سی‌امین کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییرات اقلیمی سازمان ملل (COP30) در برزیل گرد هم خواهند آمد. در این نشست، بار دیگر از دولت‌ها خواسته خواهد شد تلاش‌های خود را برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی افزایش دهند.
از زمان کنفرانس تاریخی COP21 در پاریس در سال ۲۰۱۵ و تشدید این اقدامات در COP26 در گلاسگو در سال ۲۰۲۱، با وجود چالش‌هایی مانند قیمت انرژی و اولویت‌های اقتصادی کوتاه‌مدت، پیشرفت‌هایی چشمگیر حاصل شده است.
بررسی امسال صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که حدود ۷۳ درصد از نوسانات پیش‌بینی‌شده در قیمت انرژی ناشی از بی‌ثباتی‌های فرامرزی است که بازارهای برق اروپا را تحت تأثیر قرار داده‌اند. به بیان دیگر، افزایش قیمت انرژی که فراتر از کنترل سیاست‌گذاران بوده، بیشتر به دلیل عوامل خارجی مانند درگیری‌ها یا اختلال در زنجیره تأمین است.
در اتحادیه اروپا، قیمت برق از ۰.۱۰ یورو به ازای هر کیلووات‌ساعت در مجارستان تا ۰.۳۳ یورو در بلژیک متغیر بوده که نشان‌دهنده عدم توازن در عرضه انرژی است. بحران انرژی سال ۲۰۲۲ باعث افزایش شدید قیمت زغال سنگ در اروپا شد و استفاده از ذخایر استراتژیک برای تثبیت بازار را ضروری کرد.
چین و اروپا در چارچوب «گفت‌وگوی انرژی چین-اتحادیه اروپا» در حوزه‌های تخصصی به اشتراک‌گذاری و همکاری پرداخته‌اند. برای نمونه، توانمندی چین در تولید تجهیزات فتوولتائیک، امکان توسعه سریع این فناوری در اروپا را فراهم کرده است. مطالعه‌ای از کی‌پی‌ام‌جی نشان می‌دهد که بهره‌گیری از کارآمدی تولید چین در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر اروپا نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش داده، بلکه زمینه ایجاد یک استاندارد بین‌المللی در نصب سیستم‌های انرژی خورشیدی را فراهم کرده است.
بریتانیا میزبان یکی از بزرگ‌ترین مزارع بادی جهان است، اما فناوری آن در پیش‌بینی میزان باد ضعف دارد و نمی‌تواند انرژی تولیدی در ساعات غیرپیک را ذخیره کند. دانشگاه‌هایی مانند کالج امپریال لندن (آزمایشگاه انرژی‌های آینده) و مؤسسه فرانهوفر آلمان (پروژه ساینوتروف) به همراه چین در توسعه نوآوری در این حوزه نقش داشته‌اند. در بریتانیا، پروژه ذخیره‌سازی باتری «مِندی» که توسط گروه هواننگ چین توسعه یافته و نماد همکاری چین و اروپاست، تا پایان امسال مرحله نهایی پیش از اجرا را تکمیل خواهد کرد.
از مزرعه بادی «سِنیج» در کرواسی با ظرفیت ۱۵۶ مگاوات تا پروژه «تامگا الیکو» در پرتغال که برق مورد نیاز ۱۲۸ هزار خانه را تأمین می‌کند، همکاری‌های چین-اروپا به تولید انرژی پاک در اروپا کمک می‌کنند.
در چین نیز بخش‌های سنتی شبکه انرژی بیشتر به نیروگاه‌های زغال‌سنگ متکی بودند. «پلتفرم همکاری انرژی چین-اتحادیه اروپا» به معرفی سیستمی انعطاف‌پذیرتر و مقاوم‌تر منجر شده که به کاهش هزینه‌ها، کاهش وابستگی به هیدروکربن‌ها و مصون ماندن از نوسانات قیمت سوخت‌های فسیلی کمک کرده است.
با این حال، گذار انرژی بدون چالش نبوده است. شبکه‌های سنتی بر پایه نیروگاه‌های متمرکز طراحی شده‌اند، در حالی که گسترش سریع منابع متنوع تولید انرژی فشار زیادی به این سیستم‌ها وارد کرده است. در اسپانیا، برخی از قطعی‌های اخیر برق به این مسأله نسبت داده می‌شود.
چالش‌های دیگری نیز بر سر راه همکاری‌ها وجود دارد. دولت دونالد ترامپ در آمریکا تلاش زیادی برای جلوگیری از ساخت یک کارخانه جدید تولید توربین‌های بادی توسط شرکت چینی «مینگ‌یانگ» در اسکاتلند انجام داده است. این اقدام با تعهدات اخیر بریتانیا به اهداف زیست‌محیطی در تضاد است. همچنین، با احتمال خروج دوباره آمریکا از توافق پاریس، نیاز به رهبری جهانی تازه برای پر کردن این خلأ احساس می‌شود.
هرچند چالش‌های امنیت انرژی و تغییرات اقلیمی بزرگ هستند، اما همکاری‌های عمیق می‌توانند آینده‌ای روشن رقم بزنند. همان‌طور که جان اف. کندی، رئیس‌جمهور فقید آمریکا گفته است: «مشکلات ما ساخته دست بشرند – پس توسط انسان نیز قابل حل‌اند… خرد و روح انسان بارها ناممکن‌ها را ممکن کرده‌اند – و باور داریم این بار نیز چنین خواهد شد.»
