قطب «جاده ابریشم باستانی»؛ الهام‌بخش گفتگوی جهانی
با غروب خورشید بر فراز «صحرای گُبی»، رنگ‌های طلایی «غارهای موگائو» گویی داستان‌هایی از روزگاران گذشته را بازگو می‌کنند. در دل این غارهای کهن، چیزی شگفت‌انگیز نهفته است: فناوری پیشرفته امروز به هنری هزارساله جان تازه‌ای می‌بخشد.
در چهارمین دوره «گفتگوهای تبادلات و یادگیری متقابل میان تمدن‌ها» در «دون‌هوانگ» استان «گان‌سو» (شمال غربی چین) این پیوند میان گذشته و آینده به عنوان موضوع اصلی مطرح شده است. دون‌هوانگ هم به عنوان نگهبان میراث فرهنگی و هم پیشگام نوآوری و تبادلات فرهنگی در قرن ۲۱ معرفی می‌شود.
پروژه «دون‌هوانگ دیجیتال» که حاصل ۱۰ سال تلاش برای ساخت نمونه‌های مجازی از غارها و نقاشی‌های دیواری است، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده. شرکت‌کنندگان ماکت‌های سه‌بعدی مجسمه‌های فرسوده و تصاویر واقعیت افزوده‌ای را دیدند که رنگ‌های محو شده را به درخشش اولیه بازمی‌گردانند.
این گفتگو که با همکاری «انجمن دوستی خلق چین با کشورهای خارجی» و دولت استان گان‌سو برگزار شد، نزدیک به ۴۰۰ شرکت‌کننده از جمله رهبران سیاسی خارجی، پژوهشگران و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی را گردهم آورد.
انتخاب دون‌هوانگ که یک میراث جهانی یونسکو است و برای اولین بار از سال ۲۰۱۹ میزبان این گفتگو در خارج از پکن بوده، نقش پایدار آن را به عنوان پلی میان تمدن‌ها برجسته می‌کند.
«کریستوفر مریل» مدیر «برنامه نویسندگی بین‌المللی» در دانشگاه آیووا گفت: برگزاری این همایش در دون‌هوانگ که بخشی از جاده ابریشم بوده و برای قرن‌ها محل تبادل کالاها و اندیشه‌ها بوده، بسیار جالب است.
وی افزود: وقتی مردم گردهم می‌آیند و ایده‌ها، اشعار و داستان‌های خود را به اشتراک می‌گذارند، نه تنها با فرهنگ‌های جدید آشنا می‌شوند، بلکه درک متفاوتی از جهان و شیوه‌های اندیشیدن پیدا می‌کنند.
غارهای موگائو در دون‌هوانگ قرن‌ها کانون هنر بودایی، نقوش ایرانی و تاثیرات یونانی بوده‌اند. امروز نقاشی‌های دیواری آن داستان‌هایی جاودان را روایت می‌کنند: بازرگانان غربی با بینی‌های عقابی که شترهای خود را هدایت می‌کنند، با تاجران شرق آسیا دیدار می‌کنند. موجودات آسمانی هندو (آپساراهای) هندی با چهره‌های افسانه‌ای چینی مانند «فوشی» و «نووا» در هم می‌آمیزند.
«الیسو الیساشویلی» رئیس «دانشگاه بین‌المللی گرجستان» با اشاره به ترکیب «زیبا و جذاب» تاریخ این شهر گفت: دون‌هوانگ جایی است که تمدن‌ها گفتگو را آغاز کردند.
دستورکار این گفتگو که موضوعاتی از تاثیرات هوش مصنوعی بر فرهنگ تا همکاری‌های موزه‌ای را در بر می‌گرفت، چالش‌های عصر مدرن را منعکس می‌کرد. نمایندگانی از نپال، مصر و دیگر کشورها تاکید کردند که احترام متقابل به تنوع باید پایه‌ای برای گفتمان جهانی باشد.
یکی از شرکت‌کنندگان پس از بازدید از نقاشی‌های پرجنب‌وجوش غارها گفت: دون‌هوانگ الگویی برای گفتگو ارائه می‌دهد.
«لی کانگ-بوم» استاد بازنشسته و متخصص متون کلاسیک کنفوسیوسی در «دانشگاه چونگ-آنگ» کره جنوبی خاطرنشان کرد: گشودگی دون‌هوانگ همچنان درس‌آموز است. «مارتین ووسلر» چین‌شناس آلمانی هم گفت: در عصر دیجیتال، ما تنها به یک «جاده ابریشم» باستانی وابسته نیستیم، بلکه شاهد «جاده‌های ابریشم دیجیتال» بی‌شماری هستیم که میلیاردها نفر را در سراسر جهان به هم پیوند می‌دهند. هوش مصنوعی نیز روش‌ها و عمق تبادلات فرهنگی را دگرگون کرده است.
«فن جین‌شی» رئیس افتخاری «آکادمی دون‌هوانگ» نیز در این باره خاطرنشان کرد: در جهان امروز، در حالی که ملت‌ها در پی توسعه صلح‌آمیز هستند، امیدواریم کشورها از میراث تاریخی جاده ابریشم برای ادغام تمدن‌ها و گفتگوی فرهنگی الهام بگیرند تا کمربند اقتصادی جاده ابریشم را تقویت کنند و شکوفایی فرهنگ‌های گوناگون در سراسر جهان را ترویج بخشند.
