آیا اقتصاد چین می‌تواند از عهده شوک‌های خارجی برآید؟ داده‌های ۳ ماهه نخست پاسخ می‌دهند

نرخ رشد اقتصادی ۵.۴ درصدی را چگونه باید ارزیابی کرد؟ از منظر عمودی، این رقم نسبت به سه‌ ماهه چهارم سال گذشته میلادی ۱.۲ درصد رشد ماهانه داشته، بالاتر از نرخ رشد ۵ درصدی کل سال گذشته و همچنین بیشتر از نرخ رشد ۵.۳ درصدی سه ‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ است. از نگاه افقی نیز این نرخ رشد در میان بالاترین‌ها در بین اقتصادهای بزرگ جهان قرار دارد و روند بهبود و ارتقای اقتصادی را تداوم بخشیده است.

جالب اینکه این موفقیت در شرایطی حاصل شد که جهان شاهد تحولات پیچیده بین‌المللی و تشدید اثرات منفی ناشی از آنها بود، امری که دستیابی به چنین نتیجه‌ای را به کاری بسیار دشوار تبدیل می‌کرد.

ایالات متحده از شروع سال جاری میلادی چندین دور تعرفه‌های مختلف علیه شرکای تجاری اِعمال کرده که تاثیرات جدی بر نظم اقتصادی جهان گذاشته است. جهان خارج بسیار نگران است و این سوال را مطرح می‌کند؛ با توجه به محیط پیچیده و پرتنش خارجی آیا چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان قادر است از عهده آن بر آید؟ آمار و ارقام سه ماهه اول ۲۰۲۵ به این سوال پاسخ داده است.

با نگاهی دقیق به این «گزارش سه‌ماهه نخست»، یکی از ویژگی‌های برجسته آن «پایه‌ای استوار» است. از ابتدای ۲۰۲۵، شاخص‌های تولید و تقاضا با سرعت بیشتری بهبود یافته‌اند؛ به‌طوری که ارزش افزوده کل صنایع نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶.۳ درصد افزایش یافته، ارزش افزوده بخش خدمات ۵.۳ درصد رشد داشته و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت نیز ۴.۲ درصد افزایش را تجربه کرده است.

علاوه بر این، شاخص مدیران خرید بخش تولید طی ماه مارس برای دومین ماه متوالی روند صعودی داشته که نشان‌دهنده تداوم بهبود انتظارات بازار است.

در کنار «ثبات»، شتاب رشد نیز از «توانمندی» بیشتری برخوردار است. اقتصاد چین طی سال‌های اخیر، از وابستگی به سرمایه‌گذاری و صادرات، به سمت محوریت تقاضای داخلی و نوآوری تغییر مسیر داده است. طی پنج سال گذشته، سهم متوسط تقاضای داخلی در رشد اقتصادی به بیش از ۸۰ درصد رسیده است. داده‌های سه ‌ماهه نخست ۲۰۲۵ هم این تحول در الگوی توسعه را به وضوح نشان می‌دهد.

از منظر تقاضای داخلی، مجموع فروش خرده‌فروشی کالاهای مصرفی چین طی سه‌ ماهه اول ۲۰۲۵ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۴.۶ درصد افزایش داشته که ۱.۱ واحد درصد بیشتر از کل سال ۲۰۲۴ است و این روند به‌صورت ماه‌ به ‌ماه در حال بهبود است.

از محبوبیت «اقتصاد شبانه» و بازی‌های هوش مصنوعی گرفته تا محبوبیت مستمر انیمیشن «نژا ۲»، چین وارد مرحله حساس ارتقای مصرف شده که از رشد مطلوب بازار و پتانسیل عظیم برخوردار است. «تیری جی» مدیرعامل جهانی برند زیبایی فرانسوی «ال‌پی‌جی»، اظهار داشت: با وجود تأثیراتی که در دو سال گذشته از شرایط اقتصادی جهان پذیرفته‌ایم، همچنان نسبت به بازار چین خوش‌بینی زیادی داریم؛ چرا که چین یکی از بازترین بازارهای جهانی با پتانسیل بالای مصرف است.

از منظر نوآوری، ارزش افزوده بخش تولیدات فناورانه طی سه ‌ماهه نخست سال جاری با رشد سالانه ۹.۷ درصدی همراه بوده است؛ رقمی که ۳.۲ واحد درصد بالاتر از میانگین رشد ارزش افزوده صنعتی در سطح ملی است. همچنین سهم سرمایه‌گذاری در صنایع فناورانه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰.۳ واحد درصد افزایش یافته که بیانگر تقویت جایگاه نوآوری به‌عنوان موتور محرک اقتصاد و شتاب‌گیری نیروهای رشد جدید در چین است.

از ابتدای سال ۲۰۲۵ عبارات «خوش‌بینانه»، «ارتقا» و «طولانی» به کلیدواژه‌های داغ درباره چین تبدیل شده‌اند. برخی مدیران خارجی صراحتا اظهار داشته‌اند که «از دست دادن بازار چین معادل از دست دادن بلیت رشد دهه آینده است.»

اخیرا بانک‌های «سیتی‌بانک» و «اچ‌اس‌بی‌اس» رتبه‌بندی خود از بازار سهام چین را از «خنثی» به «اضافه‌وزن» ارتقا داده‌اند و «گلدمن ساکس» حتی این بازار را در رده «اضافه‌وزن قوی» قرار داده است. هم‌اکنون پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کالاهای مصرفی و صد و سی‌وهفتمین نمایشگاه «کانتون فیر» در چین در حال برگزاری است که گواهی بر هم‌نوایی چین با اقتصاد جهانی محسوب می‌شود.

در حال حاضر، محیط خارجی پیچیده‌تر و سخت‌تر شده و گرایش به حمایت‌گرایی تجاری در حال افزایش است. تعرفه‌های بالای تحمیل‌شده توسط ایالات متحده فشارهایی را در کوتاه‌مدت بر اقتصاد چین وارد خواهد کرد، اما روند کلی بهبود بلندمدت چین را تغییر نخواهد داد.

با اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی فعال‌تر و مؤثرتر، چین اعتماد به نفس، اراده و توانایی لازم برای مقابله با چالش‌های خارجی و دستیابی به اهداف توسعه مقرر خود را دارد.