نگاهی به مواضع چین درقبال تنش های خاورمیانه

در وقایع حدود یک سال و نیم اخیر از زمان شروع جنگ تمام عیار غزه از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ که تاکنون بیش از ۵۰ هزار کشته برجای گذاشته و بیشتر آنها زنان، کودکان و غیرنظامیان فلسطینی هستند، چهره واقعی برخی دولت های غربی و در راس آنها آمریکا و استانداردهای دوگانه آنها در قبال موضوع حمایت از حقوق بشر، بار دیگر نمایان شد. ایالات متحده اگرچه بارها و بارها در اعلام مواضع خود، از ضرورت آتش بس و توقف جنگ غزه سخن گفته اما در عمل و رفتار، نه تنها تلاشی برای متوقف کردن ماشین کشتار اسرائیل علیه فلسطینیان انجام نداده، بلکه به حمایت گسترده مالی و تسلیحاتی از آن پرداخته است؛ تناقضی آشکار که هیچ گونه همخوانی با ادعاهای حقوق بشری آن ندارد.

در سوی دیگر اما، دولت هایی نظیر جمهوری خلق چین که تلاش های دیپلماتیک را نه تنها از زمان شروع جنگ غزه، بلکه از مدتها قبل از آن در خصوص موضوع های مختلف در دستور کار داشته و اقدامات دیپلماتیک موثر آن ، نتایجی کاملا ملموس، مشهود و مهم از جمله رفع تنش و اختلافات سیاسی میان ایران و عربستان سعودی را به دبنال داشت و موجب تحسین و قدردانی جامعه بین المللی قرار گرفت. در جریان جنگ غزه نیز چین همواره مواضع صلح طلبانه اتخاذ کرده و هم در گفتار و هم در عمل، همواره سعی در دعوت طرف های مختلف درگیری به خویشتنداری و تاکید بر ضرورت آتش بس و توقف کشتار داشته است.

ابتکار چین در میزبانی از نشست سه جانبه چین، ایران و روسیه در روز چهاردهم مارس ۲۰۲۵ با هدف کمک به حل صلح آمیز و دیپلماتیک مسئله هسته ای ایران، نیز یکی دیگر از اقدامات دیپلماتیک سازنده اخیر در قبال مسائل خاورمیانه است که مورد توجه گسترده جهانی قرار گرفت. این اقدام چین درحالی انجام شد که دولت ایالات متحده این روزها ادبیات تهدید و حمله علیه ایران را تکرار می کند.

عدم رفتار مداخله جویانه از سوی چین در تنش های خاورمیانه و دیگر بحران های جاری در نقاط مختلف جهان، خود نشان از همخوانی مواضع سیاسی و رفتارهای سازنده پکن و پرهیز آن از دوگانگی در قبال موضوع های مختلف منطقه خاورمیانه و دیگر مسائل جهان دارد.

شاید اگر میانجی گری سازنده پکن بین ایران و عربستان سعودی شکل نمی گرفت، امروز شاهد خاورمیانه ای پرتنش تر و پرآشوب تر بودیم.

چین علاوه بر توجه به حقوق بشر و اهمیت دادن به صلح ، توسعه و رشد همه جوامع و ملت ها به عنوان سرنوشتی مشترک برای همه بشریت، انگیزه های بزرگی برای کمک به صلح و امنیت جهانی دارد. این کشور به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان ، طبیعی است که برای تحقق اهداف بزرگ اقتصادی و تجاری خود، به دنبال صلح جهانی باشد زیرا صلح و ثبات، یکی از ارکان اساسی توسعه و تقویت اقتصادی جوامع است. چین به دلیل برخورداری از یک زنجیره بسیار گسترده همکاری های تجاری با کشورهای مختلف جهان، همواره خواستار جهانی مملو از صلح، ثبات و آرامش است و براساس رویکرد چندجانبه گرایانه، رشد و ثبات و پیشرفت را به عنوان یک سرنوشت مشترک، برای تمام جوامع می خواهد.

در روز ۲۶ مارس ۲۰۲۵، «چن شو» نماینده دائم چین در دفتر سازمان ملل و سایرهای نهادهای بین المللی مستقر در ژنو، در موضعی روشن و شفاف ، بر ضرورت احترام به حقوق فلسطینیان تاکید کرد و در مقابل طرح مخرب و غیرسازنده دولت ایالات متحده در قبال غزه و اخراج مردم این سرزمین، تاکید کرد که  غزه بخش جدایی ناپذیر از فلسطین است.

وی ضمن محکوم کردن حملات هوایی اسرائیل علیه ساکنان غزه، برضرورت توجه همه طرف ها به حقوق بین الملل تاکید کرد و گفت: نیروهای اشغالگر باید تعهدات حقوق بین‌الملل را اجرا کنند، دسترسی کامل کمک‌های بشردوستانه به غزه را بازگردانند و حقوق اولیه فلسطینیان را محترم بشمرند.

این مقام چینی تاکید کرد که چین قاطعانه مخالف جابجایی اجباری ساکنان غزه است. جامعه جهانی باید برای آتش‌بس پایدار و افزایش کمک‌های بشردوستانه تلاش کند. چین از طرح بازیابی صلح به رهبری مصر و سایرکشورهای عربی حمایت می‌کند و بازسازی بر اساس اصل «حاکمیت فلسطین» را ضروری می‌داند.

روز پنجم مارس ۲۰۲۵  نیز لین جیان سخنگوی وزارت امور خارجه چین ضمن اعلام حمایت پکن از طرح عربی بازسازی غزه، بار دیگر موضع سازنده چین در قبال مسئله فلسطین را به نمایش گذاشت.

چین با اعتقاد به اینکه مسائل منطقه ای، راه حل های منطقه دارد و کشورهای فرامنطقه ای باید از هرگونه دخالت و تحمیل نظر خود پرهیز کنند، از طرح عربی بازسازی غزه حمایت کامل انجام داد.

پکن همچنان تاکید دارد و معقتد است که پس از جنگ، خود فلسطینی‌ها باید برای اداره غزه حکمرانی کنند  راه حل “دو کشوری” و ادامه سکونت فلسطینیان در سرزمین خویش را ، راه حل عادلانه این مسئله می داند.