نگاه ویژه چین به دانشگاه‌های تخصصی صنعتی؛ ضرورتی در عصر جدید
دانشگاه‌های تخصصی صنعتی که بر بخش‌های صنعتی خاص تمرکز دارند، از ویژگی‌های منحصر به فرد سیستم آموزش عالی چین به شمار می‌رود که تحولات بزرگ در این دانشگاه‌ها، از اصلاحات انجام شده در نظام آموزشی سرچشمه گرفته و تاسیس، رشد و روند تکامل آنها، نشان‌دهنده ویژگی‌ها و ضرورت‌های متمایز عصر کنونی است.
دانشگاه‌های صنعتی به دلیل برخورداری از مزیت تلفیق دو امر مهم «آموزش و صنعت»، نقش بسیار موثری در روند تحقق توسعه اقتصادی و اجتماعی با کیفیت بالا در چین ایفا می‌کنند. این دانشگاه‌ها مجموعه‌ای از رشته‌های خاص را توسعه داده‌اند که حوزه‌های کلیدی اقتصاد را پوشش می‌دهد و با ایجاد همکاری و تعامل میان سه حوزه «صنعت، دانشگاه و پژوهش»، به شکل‌گیری یک نظام منسجم نوآوری کمک کرده‌اند.
به لطف توسعه سریع اقتصادی و اجتماعی چین، اهمیت خدمات اجتماعی برای دانشگاه‌های تخصصی صنعتی به طور فزاینده‌ای برجسته شده است. این دانشگاه‌ها وظیفه پرورش استعدادها در حوزه‌های صنعتی و ایجاد زمینه‌های تجاری‌سازی دستاوردهای عرصه فناوری را برای ارتقای توسعه اجتماعی-اقتصادی بر عهده دارند.
در مجموع، نیاز به دانشگاه‌های تخصصی صنعتی برای ایجاد یک نظام توسعه جدید و همگام با توسعه اجتماعی-اقتصادی با کیفیت بالا، یک نیاز ضروری است.
در شرایط کنونی، الگوی توسعه دانشگاه‌ها در حال تغییرات و تحول اساسی است و تمرکز اصلی این تحول، تغییر جهت از مسیر ارائه آموزش صرف به مردم، به سمت برآورده کردن نیازهای متنوع آموزش عالی با کیفیت بالا است.
دانشگاه‌های تخصصی صنعتی نیز باید مسیر تمرکز خویش را از صرفا رشد دادن و توسعه خود، به سمت کمک به برآورده کردن نیازهای توسعه اجتماعی-اقتصادی و کمک به حل مشکلات برای تسهیل روند توسعه اجتماعی-اقتصادی با کیفیت بالا تغییر دهند.
از بین پنج وظیفه و کارکرد عمده دانشگاه‌ها شامل پرورش استعداد، تحقیقات علمی، خدمات اجتماعی، حفظ و ترویج میراث فرهنگی و مبادلات و همکاری‌های بین‌المللی، باید گفت که بخش خدمات اجتماعی از ضعیف‌ترین کارکردهای دانشگاه‌ها است که می‌تواند باعث محدود شدن و تضعیف روند کیفی آموزش استعدادها و تحقیقات علمی شود. از این رو، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های وظایف چنین دانشگاه‌هایی، کمک به بهبود جامع و همه‌جانبه خدمات اجتماعی است.
خدمات اجتماعی به عنوان یکی از وظایف و کارکردهای اساسی دانشگاه‌ها، شاخص مهمی برای تعیین سطح آموزشی هر دانشگاه و سنجش میزان نقش و سهم آن در انجام خدمات اجتماعی است. در واقع، ضروری است که خدمات اجتماعی به یک نیروی محرکه برای توسعه با کیفیت دانشگاه‌های تخصصی صنعتی و تقویت توان و پتانسیل آنها تبدیل شود.
دانشگاه‌های تخصصی صنعتی، از طریق ارائه خدمات اجتماعی بهتر، می‌توانند ارتباط و تعامل خود را با بخش‌های اقتصاد و جامعه محلی تقویت کرده و نیازهای این بخش‌ها در زمینه توسعه را بهتر درک کنند، ضمن این که از این طریق می‌توانند به بخش‌های دولتی و شرکت‌ها نیز خدمات هدفمند و پشتیبانی ارائه کنند.
همچنین، دانشگاه‌های تخصصی صنعتی می‌توانند با ارائه پروژه‌ها و محصولات متمایز در حوزه خدمات اجتماعی، امتیاز خود را افزایش دهند و قدرت رقابتی خود را با سایر دانشگاه‌ها تقویت کنند.
مهم‌ترین وظیفه و ماموریت دانشگاه‌های تخصصی صنعتی، پرورش استعدادهایی است که می‌توانند به تقویت توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور کمک کنند. تحولات عمده اقتصادی و اجتماعی، توسعه این دانشگاه‌ها را شکل داده‌اند به گونه‌ای که «تخصصی شدن»، «کاهش تخصصی شدن» و «بازتعریف تخصصی شدن» این دانشگاه در ارتباط با صنایع، با مراحل توسعه اقتصادی و اجتماعی چین همسو شده است.
«بازتعریف تخصصی شدن» ( Re-specificationیا بازنگری در تخصصی شدن دانشگاه‌ها) به معنای تغییر دانشگاه‌های تخصصی صنعتی از «مدل بازخورد یکطرفه» به «مدل همزیستی دوسویه» (برای تاکید بر ایجاد ارتباط متقابل و سازنده دانشگاه‌ها و صنایع) و اصلاح روش‌های آموزشی آنهاست تا نیازهای انواع مختلف استعدادها را برآورده سازند و با نوآوری‌های فناورانه ناشی از ادغام فراصنعتیِ همراه با چهارمین انقلاب علمی-فناوری و تحول صنعتی، هماهنگ شوند.
«کاهش تخصصی شدن» ( De-specification اشاره به تمرکزِ تک بُعدی دانشگاه‌ها روی یک صنعت خاص) به این معناست که دانشگاه‌های تخصصی صنعتی درک بهتری از تغییرات انطباقی (تغییرات ناشی از تحولات فناوری، بازار کار یا نیازهای اجتماعی که مؤسسات آموزشی و دانشگاه‌ها باید با آنها سازگار شوند) پیدا کرده و به شکل فعالانه به این تغییرات پاسخ می‌دهند. از طریق راهبرد «بازتعریف تخصصی شدن»، این دانشگاه‌ها می‌توانند نیازهای توسعه اقتصادی و اجتماعی را بهتر برآورده کنند و رقابت‌پذیری و تأثیرگذاری خود را افزایش دهند.
به عنوان مثال، دانشگاه مالی و اقتصاد جیان‌گشی با توسعه رشته‌های جدید و تعمیق ادغام صنعت و آموزش، استراتژی «بازتعریف تخصصی شدن» را اتخاذ کرده است.
رشته‌ها یا موضوعات مختلفی که این دانشگاه ارائه می‌دهد، بر ویژگی‌های مالی تاکید دارد و به دانشجویان در کشف حوزه‌های جدید زیست‌محطیی (حوزه‌های سبز) کمک می‌کند.
این دانشگاه با افزایش تحقیقات در اقتصاد منطقه‌ای و ارائه خدمات متنوع‌تر و باکیفیت‌تر، همکاری خود را با نهادهای دولت محلی عمیق‌تر کرده است. این اقدامات نه تنها باعث تقویت توسعه با کیفیت بالای دانشگاه می‌شود، بلکه یک الگو و مرجع مفید برای دانشگاه‌های تخصصی صنعتی برای اتخاذ رویکرد «بازتعریف تخصصی شدن» است.
